Mijn onderzoek gaat over de weg naar gospelmuziek. Het gaat over slavernij en over bemoediging, over discriminatie en het evangelie, over spontaniteit en ontspanning. Het is een creatief onderzoek waarin ik mijn weg vind door het verhaal van de muziek. Ik heb gesproken met experts, maar ook foto’s en filmpjes gemaakt van een microfoon. Ik begon met het kiezen van een onderwerp, ik kwam niet zomaar bij gospel. Toen heb ik mij zo breed mogelijk georiënteerd, alle kanten van de muziek bekeken. Ik heb een richting gekozen en ben aan de slag gegaan. Een AV productie over traditionele gospel moest het gaan worden. Benieuwd hoe dat er precies uit ziet? Of benieuwd naar hoe het precies tot stand is gekomen? Lees vooral verder!

 

ONDERBOUWING

ONDERWERP

Christelijke muziek. Het bestaat al sinds 1000 voor christus (zie bron 7). Gospel muziek is pas ontstaan in de 17^e eeuw. Het werd bedacht door Afrikaanse slaven. Zij hadden de muziek gemaakt als werkliedjes en om hoop uit te putten. In de 19^e werd het eerste lied onder de naam “Gospel Song” gepubliceerd. Vanaf 1874 werd gospel als een nieuw genre gezien. De muziek werd gebruikt om de boodschap van een prediker te ondersteunen. In de 20^e eeuw kwam de radio en werd het genre steeds populairder. Rond 1955 wilde de kerk meer jongeren aantrekken. Dat deed de kerk bijvoorbeeld door meer eigentijdse christelijke muziek te maken. Christelijke nummers waren vanaf die tijd in ieder genre te vinden. Zonder de gospelmuziek zou er ook geen soul, geen rhythm & blues en geen rock-‘n-roll zijn (zie bron 3 en 5) (zie afbeelding).

Edith Casteleyn is de vrouw die gospel naar Nederland heeft gebracht. Meer dan veertien jaar lang was zij koren aan het begeleiden in Amerika. Zij is een witte vrouw en leerde Afro-Amerikanen wat black gospel is. Ze kan zich voorstellen dat dat lastig kan zijn voor de Afro-Amerikanen. “Het is hún muziek, maar er is weer een witte die het voor het zeggen heeft.” Ze dirigeert 4 koren waaronder haar eigen hoor. Ook geeft ze driedaagse workshops in binnen- en buitenland. Mede door deze workshops is black gospel in Nederland uit de voeten gekomen (zie bron 5).

Op de afbeelding op de voorpagina is Aretha Franklin te zien, de “Queen of Soul”, soul is ontstaan door gospelmuziek. Aretha is opgegroeid met gospelmuziek en heeft veel betekend voor de muziek. Volgens het Amerikaanse tijdschrift “Rolling Stone” is ze de beste zangeres ooit. Haar vader was een beroemde prediker genaamd C.L. Franklin, hij stond bekend om zijn krachtige ceremonie’s. Door haar vader kwam ze in aanraking met bekende gospel zangers (zie bron 1 en 2).

SCOPE

Gospelmuziek kent drie soorten: Traditionele gospelmuziek, eigentijdse christelijke muziek en praise muziek (zie bron 6). Ik wil mij focussen op traditionele gospel. Dit doe ik omdat de stroming de rijkste geschiedenis heeft en voor mij onbekend is. Ik ben geïnteresseerd in de geschiedenis, doelen en functies van traditionele gospelmuziek. Met mijn onderzoek wil ik dan ook antwoord geven op de vraag: Kunnen de geschiedenis, doelen en functies van gospelmuziek vertaald worden naar een moderne AV-productie?

 

PERSPECTIEF

Ik ga het onderwerp benaderen vanuit het perspectief van de onwetende. Je hebt vooraf geen of amper kennis nodig om mijn onderzoek en filmpje te bekijken. Het is toegankelijk en zet aan tot nadenken. Voor sommige misschien een eerste kennismaking met gospel, voor andere misschien de druppel of voor sommige bemoediging.

 

MIDDELEN

Mijn belangrijkste bron is Edith Casteleyn. Een echte expert op het gebied van traditionele gospel. Zij staat in het museum van Afro-Amerikaanse muziek in Nashville, ze is overal ter wereld geweest om gospel workshops te geven, ze heeft drie jaar op rij als dirigent op het podium van Zwarte Cross gestaan, etc. Ik heb een interview met haar gedaan en ze heeft mij muziek gestuurd die nergens op internet te vinden is. Ik ben met haar in contact gekomen n.a.v. een krantenartikel over haar. Ik heb meerdere sites en artikelen gebruikt om meer te leren over de muziek. Zo ben ik achter de doelen van de muziek gekomen door een artikel uit het Reformatorisch Dagblad uit 2007 (zie bron 15). Ook ben ik achter de verschillende soorten gospelmuziek gekomen door een artikel uit een wetenschappelijk tijdschrift voor de studie van populaire muziek uit 1995.

Tijdens mijn reflectie m.b.v. het Johari venster was ik tevreden over mezelf. Het was wel een hele reis om mijn onderwerp te vinden maar daardoor heb ik wel een onderwerp gevonden waar ik echt iets mee kon. Mijn inzet was goed, feedback is prima, begin voelde minder efficiënt, maar toen ik eenmaal bezig was ging dat beter. Ik heb soms de neiging om voor de docenten te werken maar ik heb daar de rest van het proces goed op gelet.

OPGELEVERD

Ik lever een av-productie op. De productie vertelt het verhaal van de weg van gospel, de slavernij, de donkere huidskleur, het evangelie, de bemoediging, ontspanning, variatie, spontaniteit, ritme en improvisatie. Dit wordt verteld door de weg van een klein kind naar de kerk. Eerst kom je in aanmerking met slavernij, vervolgens het evangelie, Jezus kwam voor iedereen, alle verschillende gezichten en toch allemaal gelijk. Ten slotte de bemoediging, “Keep The Faith”, dans, houd je ogen op de kerk en houd moed. De drie doelen van gospel muziek (evangelie, bemoediging en ontspanning) komen terug in het eindproduct. Ook de kernmerken als ritme (beelden en overgangen op de muziek), variatie (het spannende en het vrolijke), spontaniteit en improvisatie (de jongen danste zonder iets voor te bereiden) komen terug in het filmpje.

Ik heb ook onderzoek gedaan naar videoclips, wat maakt een videoclip nou zo interessant? Ik heb 12 videoclips bekeken en de overeenkomsten genoteerd. Het viel mij op dat het vaak mysterieus, onduidelijk en een beetje raar was, dit heb ik proberen toe te passen in mijn filmpje. Ook viel het op dat er vaak een lange opbouw was er vaak gebruik werd gemaakt van een analoog effect, dit heb ik toegepast door op te bouwen met de filmpjes van het kleine jongetje, ik heb geprobeerd de filmpjes een analoog effect te geven. Met de av-productie heb ik de kennis die ik heb opgedaan in het onderzoek vertaald naar één filmpje van een minuut.

Inspiratiebronnen waren voor mij de documentaire “Amazing Grace” (zie bron 10) waar de sfeer en het verhaal van gospel zo goed overkomt d.m.v. een AV productie. De videoclip van IDLES (zie bron 11) was ook een inspiratiebron voor mij, ze hebben een hele bijzondere manier van een verhaal vertellen. Hoe Edith Casteleyn (zie bron 12) vertelde over de muziek en hoe zij in het leven staat vond ik ook heel interessant, haar manier van denken en doen heb ik gebruikt in mijn eindresultaat. Professor Portia K. Maultsby (zie bron 13) is haar hele leven al bezig geweest met Afro Amerikaanse muziek, haar projecten zijn zeker een inspiratiebron geweest. De videoclip van Kelly Lee Owens (zie bron 14) is ook heel bijzonder. Een niet heel bijzonder verhaal maar toch meer dan 6 minuten mijn volle aandacht.

 

Proces

Samenvatting week 1

Het begon een geschikt onderwerp zoeken, ik koos voor ghostproducing. Ik heb een poster gemaakt, een experiment gedaan, mijn research proposal geschreven en naar soortgelijke seminars gekeken. Maartje vertelde mij ik artiesten moest proberen te benaderen en een bepaald perspectief moet nemen. Ik heb die week een liedje gemaakt en producers gemaild. Helaas geen reacties.

 

Samenvatting week 2

In de les van dinsdag veel feedback gekregen van Dagmar, en samen met Dagmar toen bij een nieuw onderwerp gekomen, songwriting. Ik heb een nieuwe poster gemaakt en heb mijn pitch voorbereid. Onderzoek gedaan naar songwriting en deze week ook een liedje gemaakt in verschillende genres. Dagmar gaf mij het advies om het onderwerp muziek te koppelen aan een ander onderwerp. Toen kwam ik zelf op het onderwerp religie. Ik ben op die manier bij gospel gekomen aan het einde van week 2.

 

Samenvatting week 3

Mijn onderwerp stond vast dus ik kon lekker aan de slag. Veel nuttige feedback van de docenten gekregen, zoals het gebruiken van meer plaatjes en bronnen, het is een creatief vak. Veel ideeën gekregen na mijn gesprek met Dagmar. Ik heb deze week een documentaire gekeken over Aretha Franklin, erg indrukwekkend. Ik heb contact opgezocht met drie dirigenten. Ik heb een moodboard gemaakt en daar een experiment mee gedaan (zie foto’s). Ik heb op internet en via literatuur de basis van gospel onderzocht. Ook heb ik alle data van de bekendste gospel muziek verzameld en weergegeven in grafieken, breed georiënteerd dus.

 

Samenvatting week 4

In het gesprek met Maartje kwamen wij op veel nieuwe dingen die ik kon doen of onderzoeken, meerdere films die ik kon gaan kijken, aantal ideeën over wat ik kan gaan vragen in mijn interview. Op woensdag hebben we in de les op elkaar gereflecteerd met behulp van het Johari venster. De rest van de les feedback op elkaar gegeven. Donderdag had ik een interview met Edith Casteleyn, een vrouw die heel veel heeft betekend voor de gospelmuziek in Nederland. Ook heb ik deze week m.b.v. mijn moodboard lp hoezen ontworpen om de sfeer op andere manieren terug te laten komen. Ik heb de films: “Sister Act” en “Blues Brothers” gekeken die mij werden aangeraden.

 

Samenvatting week 5

In feedback gesprek met Dagmar vertelde hij dat je erachter komt wat je wilt doen door te maken en niet alleen door te onderzoeken, ik moest één richting op en ik moest een eindproduct kiezen, ik koos voor AV. Op woensdag hadden wij een soort expositie, veel feedback gekregen geïnspireerd door anderen. Vervolgens met mijn nieuwe leerteam gebrainstormd over de vervolgstappen. Thuis een moodboard gemaakt van videoclips van gospelmuziek, geëxperimenteerd met nieuwe videotechnieken, Mijn interview uitgeschreven en een nieuw filmexperiment gedaan, een muziekvideo bij de muziek van Edith Casteleyn.

 

Samenvatting week 6

Presentatiegesprek met Dagmar en Maartje gehad over het vervolg van mijn onderzoek. Ik moest duidelijk hebben wat ik wilde vertellen en hoe ik dat ging doen. Ook kreeg ik de tip om meer onderzoek te doen naar videoclips. Dezelfde week heb ik een plan gemaakt voor mijn nieuwe filmpje, 12 videoclips geanalyseerd en de meeste tijd gestoken in nieuwe filmpjes maken.

 

Samenvatting week 7

Deze week heb ik met mijn nieuwe beelden een videoclip gemonteerd. Ik heb veel aandacht aan de montage besteed en het eindresultaat vervolgens aan een aantal klasgenoten en Dagmar laten zien. Ik heb heel veel feedback gekregen en een plan gemaakt voor een nieuw filmpje. De belangrijkste feedback was dat het verhaal onduidelijk en niet meegaand was. Ik kreeg als tip om meer met muziek en geluid te spelen. Ik heb deze week ook veel gewerkt aan mijn concept diary.

 

Samenvatting week 8

Deze week het filmpje helemaal opnieuw gemonteerd. Van begin af aan opnieuw begonnen met dezelfde beelden. Ik heb het nieuwe filmpje naar mijn klasgenoten gestuurd en heb met de nieuwe feedback de puntjes op de i gezet. Ook heb ik gewerkt aan mijn concept diary en op woensdag ingeleverd. Aan het einde van de week heb ik mijn presentatie gefilmd en ingeleverd.

 

Bronnen

1. (z.d.). Aretha Franklin. NPO Radio 2. Geraadpleegd 28 september 2020, van https://www.nporadio2.nl/artist/575/aretha-franklin
2. Radio 10. (2020, 29 april). Radio 10. Radio 10 – De Grootste Hits Aller Tijden! https://www.radio10.nl/nieuws/10-dingen-die-je-niet-wist-over-aretha-franklin
3. (2017, 15 september). Religieuze christelijke muziek: “O happy day!”https://isgeschiedenis.nl/nieuws/religieuze-christelijke-muziek-o-happy-day
4. Gospelmuziek – Vensters op katholieke geloven. (z.d.). Venstersopkatholiekgeloven. Geraadpleegd 15 september 2020, van http://www.venstersopkatholiekgeloven.nl/subartikelen/gospelmuziek/
5. Hermans, W. (z.d.). SING IT ‘TILL YOU BELIEVE IT. Geraadpleegd 15 september 2020, van https://www.wilfredhermans.nl/downloads/dnk/blackgospel.pdf
6. Finch, S. (1999, april). Gospelmuziek en religieuze beleving. Icce Rug. http://www.icce.rug.nl/%7Esoundscapes/VOLUME02/Gospelmuziek_en_religieuze_beleving.html
7. Wikipedia-bijdragers. (2020b, 6 september). Psalmen. Geraadpleegd op 9 september 2020, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Psalmen
8. Stirring Aretha Franklin Doc ‘Amazing Grace’ Sells Around The World For Endeavor Content — Cannes. (z.d.). [Afbeelding]. deadline.com. https://deadline.com/2019/05/aretha-franklin-documentary-amazing-grace-sells-around-the-world-for-endeavor-content-cannes-1202617083/
9. Feinstein, B. (z.d.). ARETHA FRANKLIN’S AMAZING GRACE ON VINYL FOR THE FIRST TIME [Afbeelding]. www.ilikeyouroldstuff.com. https://www.ilikeyouroldstuff.com/news/aretha-franklin-amazing-grace-vinyl
10. (2019, 6 maart).AMAZING GRACE – Official Trailer – Aretha Franklin Concert Film. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=gkKOIQwTiKE
11. (2020, 24 september).IDLES – WAR (Official Video). YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=BLcM3fq6Quk
12. Casteleyn, E. (z.d.).Site Edith Casteleyn. Geraadpleegd 20 oktober 2020, van https://www.edithcasteleyn.com
13. Michael Winterdal. (2018, 7 oktober).Interview van Prof. Portia Maultsby. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=l6ldGub3VKI
14. (2020, 23 september).Kelly Lee Owens – Corner Of My Sky ft. John Cale (Official Video). YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=RKGbveD_cuE
15. Dijkhuizen, E. (2007, 27 oktober). nl, “Psalmen heel wat anders dan gospel”. Digibron.nl. https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/id/tag:RD.nl,20071027:newsml_5091f66fd1220febdc25b2b7833d6674