Inleiding & Premisse:
Voorafgaand aan dit seminar project had ik verschillende ideeën. Zo had ik net een drone aangeschaft waar nog veel over te ontdekken viel, was muziek en het songwriting-proces iets wat me interessant leek om in beeld te brengen en wilde ik graag meer leren over het maken van (korte) films. Ook had ik het idee om een film te maken over Corinne, wiens man op jonge leeftijd is overleden. Deze verschillende ideeën zijn gecombineerd tot een project met de volgende premisse:
“Een documentaire die het verhaal en de kracht van Corinne (weduwe en alleenstaande moeder) in beeld brengt.”
Synopsis:
“Is het zo beter?” vertelt het verhaal van Corinne, die in 2002 haar man Harry verloor door zelfmoord en achterbleef met hun toen 2 en 4-jarige zoontjes. Deze mini-documentaire laat zien hoe de afgelopen bijna 19 jaar voor haar zijn geweest, hoe ze voor haar gezin is blijven zorgen en hoe het nu met haar gaat. Corinne heeft in het eerste jaar na het overlijden van haar man een dagboek bijgehouden, boordevol emotionele verhalen. In de film leest Corinne hieruit voor, afgewisseld met scenes op betekenisvolle locaties, waar teruggekeken wordt op de afgelopen 2 decennia.
Afbeeldingen representatief voor het eindwerk:
Aanpak
Om tot een goed eindproduct te komen is de volgende hoofdvraag opgesteld:
Op welke manier kan het verhaal van Corinne (rondom het overlijden van haar man en de vader van haar kinderen) het beste in een mini-documentaire verteld worden?
Om op een gestructureerde wijze dit project aan te kunnen gaan zijn de volgende deelvragen opgesteld:
- Wat wordt de scope van de documentaire?
- Hoe steken bestaande documentaires met vergelijkbare thematiek in elkaar en wat vind ik daar wel of niet mooi aan?
- Met welke beeldstijl kan dit verhaal het beste verteld worden?
- Hoe zorg ik ervoor dat iemand zonder kennis van Corinne haar verhaal de documentaire ook goed kan begrijpen/volgen?
De eerste stap in het proces was het bekijken van bestaande documentaires. Ik kwam er door “Kingdom Of Us” (Cohen, L., 2017) achter dat ik het mooi vind als oude foto’s en videobeelden gebruikt worden. Wel merkte ik dat het chaotisch kan worden als vaak gewisseld wordt tussen verschillende periodes/perspectieven. Ook vond ik het interessant dat vragen van achter de camera te horen waren in documentaires. Dit maakte het voor mij puur en menselijk. Verder vond ik het mooi als scenes op locaties gefilmd worden die echt bijdragen aan het verhaal, zoals in “Over Mijn Lijk” (NPO Start, z.d.) gebeurt. Die extra dimensie wil ik ook in mijn documentaire verwerken. Tot slot merkte ik dat het prettig is als na een beladen scene wat rustige shots van de omgeving met wat muziek eronder worden laten zien, zoals in “Antonie & Merlijn: 10 jaar later” (Kleijn, M., Verbeek, D., 2020) een aantal keer terugkomt. Dat geeft de kijker ruimte om de voorgaande scene even te laten bezinken.
Conceptmovie
Uit feedback op bovenstaande conceptmovie bleek dat het mooi is om verschillende mensen aan het woord te laten en meerdere perspectieven te belichten. Daarmee ben ik begonnen een documentaire opbouw te maken.
De voice-over: moest ik deze als filmmakers inspreken of is het mooi als Corinne dit zelf zou doen? En hoe moest ik de oude foto’s in beeld brengen?
Experimenten verschillende voice-over aanpakken
Experiment met foto’s op elkaar laten volgen. Dit vond ik niet goed werken.
Uit feedback van klasgenoten bleek dat het mooi werkt als Corinne zelf de voice-over inspreekt, met een kleine zoom in de foto’s.
Gelijktijdig ben ik bezig geweest met filmen om tot een passende beeldstijl te komen. Ik merkte bij de eerste versie (zie hieronder) dat de spreker slecht verstaanbaar was. Met een clip-on microfoontje werd dit veel beter. Verder heb ik onderzoek gedaan naar hoe ik shots interessanter kan maker. Iets wat vaak naar boven kwam is het werken met manuele focus, om de scherpte in het shot te verleggen en de blik van de kijker te leiden (NAIL YOUR MANUAL FOCUS – Why You Shouldn’t Autofocus, 2019). Ik heb gebruik gemaakt van het handschrift van Harry om het wat persoonlijker te maken. Wietske gaf echter aan dat dit weinig toevoeging heeft als niet in beeld te zien is dat dit zijn handschrift is.
Beeldstijl experiment
Later bleek dat mijn documentaire-plan veel te uitgebreid was. Het neigde te lijken op een film die nergens keuzes in maakt. Toen ik daarover na ging denken was ik het daar zeker mee eens. Er werd mij verteld dat ik een kleinere scope moest kiezen. Waar speelfilms een script hebben, werk je bij documentaires meer vanuit een kader. Deze zogenaamde “outline” zorgt ervoor dat je op het goede pad blijft (Shinnick, 2019). Dit heb ik gedaan door te werken vanuit Corinne haar dagboek.
In mijn zoektocht naar een geschikte beeldstijl voor de dagboeksetting heb ik verschillende tutorials bekeken. Vooral een video van Crimson Engine (Shooting Interviews SOLO with TWO Cameras, 2018) heeft mij hier goed bij geholpen. Ook heb ik me verdiept in driepuntsbelichting (Lannom, 2020). Hieronder zijn alle iteraties te zien. Het filmen met twee camera’s werkte goed, maar dan moesten de beelden wel vanuit dezelfde hoek komen. Ook heb ik geprobeerd verschillende settingen te gebruiken, maar uit de feedback van de klas bleek unaniem dat dit chaotisch en onrustig overkwam.
Verschillende iteraties van de dagboek beeldstijl.
Experiment met montage waarin voorgelezen wordt op de verschillende locaties in het huis.
Om duidelijk te maken dat het font in de documentaire Harry’s handschrift is laat ik deze ontstaan uit de afscheidsbrief. Ik vroeg studiegenoten of het nodig was om hier schaduwen o.i.d. aan toe te voegen om het interessanter te maken, maar zij zeiden dat het zo al pakkend genoeg was.
Eerste versie titel laten ontstaan uit afscheidsbrief.
Titel laten ontstaan uit afscheidsbrief na toevoeging van kromming, om het er wat soepeler uit te laten zien.
“You want the viewers experience to be enhanced by the audio, not distracted by it.” (McAfee, 2020)
Tijdens mijn Popsport coaching traject (2019-2020) heb ik samengewerkt met diverse professionele songwriters/producers. Om geschikte muziek te maken heb ik de aantekeningen van deze sessies erbij gepakt. Antoine, die zelf veel bezig is met filmmuziek, vertelde dat bepaalde akkoorden (met name minor9 of diminished7 akkoorden) werken als een soort trigger om de aandacht van het publliek te pakken. Het stuk muziek na de scene op de begraafplaats eindigt op zo’n minor9 akkoord, om de aandacht vast te houden voor de daaropvolgende, pakkende dagboekscene. Gerhardt Heusinkveld benoemde dat het oplossen naar het thuisakkoord van een toonsoort het gevoel van opluchting en voldoening creëert. Dit heb ik terug laten komen nadat Corinne zegt dat ze inmiddels ook trots op haarzelf is.
Om te achterhalen of de dagboeksetting ook duidelijk was voor mensen die niet zo in het project zaten heb ik een vriend gevraagd ernaar te kijken. Hij vertelde dat het voor hem allemaal duidelijk over kwam.
Via onderstaande link is de eerste versie van mijn documentaire te zien. In de laatste week van het project zal ik hierover feedback vragen en aanpassingen maken waar nodig.
https://www.youtube.com/watch?v=4SDH_X9a0vs
Conclusie
Door vooral veel te experimenteren met verschillende beeldelementen en elke kans op feedback aan te grijpen denk ik dat ik tot een mooi eindproduct ben gekomen. Naast de hierboven beschreven voorbeelden heb ik meer feedback verkregen, maar i.v.m. de woordenlimiet kon ik niet alles behandelen. Dit project was voor mij de eerste stap in het maken van een echte film. Voorheen heb ik enkel korte video’s gemaakt, dus dit is een zeer leerzame ervaring geweest. In mijn vrije tijd en hopelijk ook voor de opleiding wil ik dit deel van het CMD-werkveld nog veel verder ontdekken.
Bronnen
Cohen, L. (Director). (2017). Kingdom of Us [documentaire]. Pulse Films
Kleijn, M., Verbeek, D. (Directors). (2020). Antonie & Merlijn: 10 jaar later [documentaire]. Het Volk
Lannom, S. C. (2020, 16 maart). 3-Point Video Lighting: Key, Fill, & Backlight Setup Guide. StudioBinder.
https://www.studiobinder.com/blog/three-point-lighting-setup/#three-point-setup
McAfee, R. (2020, 7 april). 7 Ways to Use Music to Create Mood and Meaning Onscreen. Pond5 Blog.
https://blog.pond5.com/12233-7-ways-to-use-music-to-create-mood-and-meaning-onscreen/
NAIL YOUR MANUAL FOCUS – Why You Shouldn’t Autofocus. (2019, 26 april). [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=PQBGonFO9ZY
NPO Start. (z.d.). Over Mijn Lijk gemist? Start met kijken op NPO Start. www.npostart.nl. Geraadpleegd op 19 november 2020, van
https://www.npostart.nl/over-mijn-lijk/BNN_101377632
Shinnick, T. (2019, 10 juli). 5 Tips on How to Create a Great Short Documentary Film. The Beat: A Blog by PremiumBeat.
https://www.premiumbeat.com/blog/5-tips-for-great-short-documentary/
Shooting Interviews SOLO with TWO cameras. (2018, 15 februari). [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=Sfa5AcNSBqg