De voetbalwereld is nog steeds een mannenbolwerk op bijna elk niveau en zichtbaar in alle aspecten van de voetbalkleding. Er is dan ook bijna geen voetbalfashion kleding beschikbaar en geschikt voor vrouwen terwijl er genoeg vrouwelijke supporters zijn. Als vrouw wil je toch niet altijd in een voetbalshirt lopen?
Inleiding
Al van jongs af aan heb ik altijd een passie gehad voor voetbal en kleding. Ik tekende altijd mijn eigen voetbalshirts en kledingstukken. Door deze passie ben ik blijven tekenen en begon ik mijn eigen fictieve kledingstukken te ontwerpen. Ik keek dan altijd naar hetgeen beter kon aan de kledingstukken, in dit geval vooral van PSV als grote PSV-supporter. Wat maakt voetbalclubs en in dit geval PSV zo groot? Antwoord is vrij simpel; ‘’supporters’’! En waarmee verbinden supporters zich met hun club? Antwoord is “kleding”! Want anno 2020 wordt er veel meer gefocust op creativiteit, mode en design waardoor kledingstukken van voetbalclubs een geheel andere betekenis krijgen (Voetbalshirtskoning, z.d.). En supporters vereenzelvigen zich steeds meer met hun club middels verschillende kledingstukken (de Groot, 2019).
Door de coronapandemie waarderen we de supporters nog meer, voetbal zonder supporters beïnvloedt de voetbalclubs negatief op meerdere vlakken. Zoals de columnist Pomp mooi citeert ‘Voetballen zonder publiek is als taart zonder slagroom’ (Pomp, 2020) . Daarom heb ik als onderwerp “supporters van PSV” gekozen voor de Seminar. Omdat de supporters een belangrijk onderdeel zijn van het voetbal wil ik deze doelgroep extra aandacht geven en in de schijnwerpers zetten.
Context, Scope, Definitie
Mijn eerste gedachten bij het onderzoek gingen eigenlijk vanzelfsprekend uit naar mannelijke voetbalsupporters. Voor verdere onderzoek heb ik de webshop van PSV bekeken en zag dat het aanbod vooral gericht is op sportkleding voor mannen. Doordat er op dat moment toevallig op tv een wedstrijd was van de PSV-vrouwen zorgde dat ik de webshop bekeek vanuit het oogpunt van de vrouwelijke supporter. Kijkende naar de PSV-webshop zou je haast vergeten dat er vrouwelijke voetballiefhebbers zijn en dat PSV een vrouwenteam heeft.
[aesop_image img=”https://cmdstudio.nl/seminar/wp-content/uploads/sites/2/2021/01/ezgif-2-6dde443b77d7-3.gif” panorama=”off” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” caption=”Het aanbod is vooral gericht op sport en kleding voor mannen. Wat er te vinden is, is niet echt inspirerend en fashion waardig voor de vrouw (psvfanstore, z.d.).” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Dit zorgde ervoor dat ik op internet op zoek ging naar voetbalkleding voor vrouwen, zo kwam ik op een artikel in het AD waarbij een oud-voetbalster voetbalkleding speciaal voor vrouwen heeft ontworpen (Droppert, 2017). Alleen bleek dit gericht te zijn op kleding voor tijdens wedstrijden en trainingen. Nergens was echt fashionkleding te vinden voor de vrouwelijke voetbalsupporters. Bovenstaande overdenkingen heb ik gedeeld met meerdere supporters van voetbalclubs, dit was erg nuttig en verhelderend en kan ik zeker aanraden als best practice. Het is erg nuttig om je gedachtes en ideeën te delen met de doelgroep en zo hun feedback te krijgen. Door de opmerking van een vrouwelijke supporter kwam mijn project pas echt op stoom ‘’Ik ben een trotse PSV’er en draag dit graag uit maar een voetbalshirt dragen buiten het stadion is niet echt mijn ding’’. In mijn concept diary is te lezen hoe ik gestart ben met het ontwerpen van een kledingstuk welke ook te dragen is buiten het stadion. Zo kwamen mijn hobby en mijn clubliefde samen met als conclusie het ontwerpen van een jurk voor de vrouwelijke PSV-supporters. Deze jurk moet tijdens de wedstrijddag maar ook daarbuiten gedragen kunnen worden. Om dit project goed te kunnen afronden heb ik een hoofdvraag en bijbehorende deelvragen opgesteld:
Hoe ontwerp/ontwikkel ik een jurk waarmee ik PSV en elegantie/fashion kan combineren?
Deelvragen:
1. Welke kledingstukken kunnen mij inspireren voor mijn eindwerk?
2. Welke ontwerpstappen moet ik doorlopen om tot een jurk te komen?
3. Welke beeldelementen worden geassocieerd met PSV?
4. Hoe kan ik een jurk ontwerpen waarin de herkenbaarheid van PSV terug te zien is?
5. Hoe ga ik mijn eindwerk presenteren aan de doelgroep en consument?
Methode en aanpak
De volgende methodes van het CMD methods packs (cmdmethods, z.d.)zijn gedurende dit project gebruikt en waren van cruciaal belang voor de uitkomsten:
• Deskresearch;
• Interviews;
• Expertinterviews;
• Moodboard;
• Co-creatie.
Verder bestond mijn aanpak voornamelijk uit het maken van schetsen om tot ideeën te komen. Zo bracht ik mijn ideeën in kaart en kon ik dit delen met professionals voor feedback. Daarnaast heb ik veel gesprekken gevoerd met de doelgroep/professionals om hun mening te horen. Omdat ik een kledingstuk wilde ontwerpen heb ik ook met stoffen moeten werken. Ik heb experimenten gedaan met stoffen, deze aanpak heeft ertoe geleid dat ik keuzes kon maken betreft het ontwerp en stofkeuze. Stofkeuze is namelijk erg belangrijk bij het maken van kleding. Om het experiment met stoffen te kunnen uitvoeren heb ik de naaimachine van mijn tante geleend. Ik heb verschillende tutorials bekeken over hoe een naaimachine werkt en hoe ik stoffen aan elkaar kon naaien.
Uitvoering en experimenten
Zoals aangegeven wilde ik in het begin een T-shirt ontwerpen voor supporters, uit interviews met supporters en na onderzoek ben ik erachter gekomen dat supporters niet zitten te wachten op een apart supportersshirt. Zoals PSV-supporter P. Bolk aangeeft ‘’Ik draag liever een voetbalshirt van PSV dat laat zien dat ik samen één ben met het team’’.
Het leermoment voor mij was om niet vanuit mijn eigen perspectief te werken. Ik moet ook goed kijken of het echt aansluit bij de doelgroep en of zij mijn zienswijze delen. Hierdoor begon ik wat breder te onderzoeken en kwam er zo achter dat PSV, Eindhoven op maatschappelijk gebied helpt. Mijn docent Rob gaf aan dat het misschien interessant is om te kijken hoe je T-shirt en plattegrond van Eindhoven kan combineren waarbij er een verhaal naar voren komt (in dit geval wat PSV betekend voor Eindhoven). Hieronder zijn mijn iteraties te zien:
[aesop_image img=”https://cmdstudio.nl/seminar/wp-content/uploads/sites/2/2021/01/Proces-iteratie-2-scaled.jpg” panorama=”off” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Hierop kreeg ik van mijn medestudenten en docent Dagmar de vraag of dit wel aansluit met waar ik naar toe wil werken? Ik had het namelijk over supporters en kleding. Dagmar gaf aan dat ik meer met supporters moet spreken voor de kans op interessante verhalen en/of bepaalde ideeën/problemen van de supporters. De conclusie was dat voetbalshirts weinig worden gedragen buiten het stadion omdat het niet netjes en modieus is. Hieronder geef ik een beeld van mijn schetsen voor modieuze kleding gebaseerd op de uittenues van de top 3 Nederlandse voetbalclubs. De keuze voor de uittenues komt omdat hier meer variatie (patronen) in zit om mee te werken.
[aesop_gallery id=”5148″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Dit deed mij besluiten om mensen te interviewen met de vraag wat zij in kleding associëren met PSV, onderstaande moodboard is een gevolg hiervan.
[aesop_gallery id=”5558″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Zoals aangegeven bij de context heb ik op basis hiervan meerdere personen geïnterviewd waarbij de mening van die ene vrouwelijke voetbalsupporter mij de ogen opende. Zij gaf duidelijk aan alleen iets te dragen buiten het voetbalstadion als het modieus was. Toen wist ik het, waarom geen jurk ontwerpen voor vrouwelijke supporters? Een jurk voor alle gelegenheden met subtiel verwerkte patronen van PSV maar toch modieus. Hieronder wordt het proces en ontstaan van de jurk in fases uitgelegd.
[aesop_gallery id=”5297″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_gallery id=”5324″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_gallery id=”5408″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_gallery id=”5421″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_gallery id=”5436″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Ik heb hulp gevraagd van een expert, kleermaker, die mij verder heeft geholpen met wat er allemaal moest gebeuren en nodig was om uiteindelijk een jurk te maken. Hieronder geef ik met afbeeldingen en steekwoorden aan hoe het ontwikkel- en productieproces is gelopen. Ik heb voor mijn stoffen experiment tutorials gekeken (ook voor inspiratie)(KnipmodeOfficial, z.d.).
[aesop_gallery id=”5434″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Voor het promoten van de jurk ben ik gaan kijken naar fotografie van jurken, zie hieronder moodboard (inspiratie) (Jansen, z.d.) en mijn eerste fotoserie.
[aesop_gallery id=”5483″ revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Evaluatie en conclusie
Ik heb Seminar als interessant en tegelijkertijd als een moeizame periode ervaren. In het begin had ik moeite om te werken met zoveel vrijheid. Het initiatief lag bij mij om mijn eigen leerproces waardevol te maken. Een quote dat mij is bijgebleven van kunstschilder K. Appel ‘’vrijheid is een grote discipline’’. Dit was het geval bij Seminar, veel vrijheid en mogelijkheden maar dit vergt tegelijkertijd discipline om uiteindelijk naar iets toe te werken (eindproduct). Ik heb geleerd om beter om te gaan met tegenslagen, en geleerd dat ‘ontwikkelen’ meer is dan onderzoeken, dat je goed moet luisteren zonder je zelfvertrouwen te verliezen. In het begin had ik hier soms moeite mee en vond het jammer dat mijn (oude) ideeën niet goed genoeg waren. Maar door de kritische feedbackmomenten en tegenslagen bleef ik verder zoeken naar die ene invalshoek welke mij uiteindelijk verder heeft gebracht. Belangrijk bij Seminar was naast het hele leerproces uiteraard ook het beantwoorden van de hoofdvraag en het succesvol komen tot een eindproduct. In mijn bescheiden mening ben ik daar zeker in geslaagd.
Aanbeveling
Ik geloof zeer zeker dat er een toekomst en markt is voor modieuze voetbalkleding voor vrouwelijke voetbalsupporters. Op de PSV-webshop zijn truien en T-shirts te vinden voor mannen, weinig voor de vrouwelijke voetbalsupporter. Zeker gezien de opkomst van het vrouwenvoetbal en de groeiende populariteit is er een groeiende markt en veel meer mogelijk op kledinggebied dan mijn jurk (KNVB-Media, 2019). Elke grote voetbalclub in de wereld heeft inmiddels een vrouwentak en landen hebben vrouwenvoetbalteams/competities.
Bronnen
ASOS. (z.d., z.d. z.d.). ASOS-jurken. Opgeroepen op December 30, 2020, van ASOS: https://www.asos.com/nl/dames/jurken/cat/?cid=8799&nlid=ww|kleding|shop+per+product
Buda. (2014, April 22). Budastyle. Buda. Opgeroepen op December 29, 2020
cmdmethods. (z.d., z.d. z.d.). CMD Methods Pack: vind een combinatie van onderzoeksmethoden die bij uw behoeften past. Opgeroepen op November 16, 2020, van cmdmethods: https://www.cmdmethods.nl/
de Groot, N. (2019, April 27). Voetbalshirts, een gouden business. Opgeroepen op 1 10, 2021, van AD: https://www.ad.nl/dossier-weekend/voetbalshirts-een-gouden-business~ae832c33/
Droppert, K.-J. (2017, September 17). Oprichtster eerste voetbalkledingmerk voor vrouwen: nog wereld te winnen. Opgeroepen op December 10, 2020, van AD: https://www.ad.nl/den-haag/oprichtster-eerste-voetbalkledingmerk-voor-vrouwen-nog-wereld-te-winnen~a5e4ce8b/
Hochgemuth, M. (2020, November 27). Superster Morgan is groter dan het team en groter dan het vrouwenvoetbal. Opgeroepen op Januari 6, 2021, van NOS: https://nos.nl/artikel/2358259-superster-morgan-is-groter-dan-het-team-en-groter-dan-het-vrouwenvoetbal.html
Jansen, S. (z.d., z.d. z.d.). Kledingstukken. Opgeroepen op Januari 3, 2021, van By Sanne Jansen: https://www.bysannejansen.com/shop?page=2
KNIP. (2016, April 2). KNIP – vakantiekleren. Opgeroepen op December 29, 2020
Knipmode. (2014, Februari 13). Knipmode Nr.2. Knipmode. Opgeroepen op December 28, 2020
KnipmodeOfficial. (z.d., z.d. z.d.). Knipmode Official . Opgeroepen op December 30, 2020, van Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCOSXftJ7zgBkbAoZlijOMwg
KNVB-Media. (2019, November 8). Jaarverslag: Opnieuw meer vrouwelijke voetballers. Opgeroepen op Januari 6, 2021, van KNVB: https://www.knvb.nl/nieuws/organisatie/berichten/58034/jaarverslag-opnieuw-meer-vrouwelijke-voetballers
Pomp, W. (2020, Mei 30). Column William Pomp: Voetballen zonder publiek is als taart zonder slagroom. Opgeroepen op November 16, 2020, van de Dagblad van het Noorden:https://www.dvhn.nl/sport/Column-William-Pomp-Voetballen-zonder-publiek-is-als-taart-zonder-slagroom-25714228.html?harvest_referrer=https%3A%2F%2Fcmdstudio.nl%2F
psvfanstore. (z.d., z.d. z.d.). Dames. Opgeroepen op December 10, 2020, van psvfanstore: https://www.psvfanstore.nl/gclid=EAIaIQobChMIovObztyW7gIV9AsGAB3ZwwggEAAYASAAEgI2pfD_BwE
Voetbalshirtskoning. (z.d., z.d. z.d.). De geschiedenis van het voetbalshirt. Opgeroepen op November 16, 2020, van Voetbalshirtskoning: https://www.voetbalshirtskoning.nl/blog/de-geschiedenis-van-het-voetbalshirt/
English Summary
As someone who is interested in designing clothing and being a soccer supporter of PSV, I decided to combine these two passions, to design something for soccer supporters. After some research I changed my initial idea into designing clothing for female supporters, instead of male supporters, because there is hardly any fashionable clothing for female soccer supporters. To do this, I have done multiple sorts of research (desk- and field) and shared my findings with soccer supporters and with fashion designers, to get their feedback. Based on their feedback I decided to design a dress for female soccer supporters, combining the three stripes of PSV’s home jersey and the trademark of Eindhoven City. With the help of a professional trailor, I made the dress. I learned a lot during seminar, from the beginning ‘till the end.
Dankwoord
Tijdens een intensieve periode van acht weken heb veel onderzoek gedaan, en uiteindelijk een jurk kunnen ontwerpen. Het waren leuke en leerzame weken waarin ik niet alleen veel heb geleerd maar ook goed mijn werk/uitkomsten heb kunnen evalueren. In deze acht weken heb ik geleerd om uit mijn comfort zone te stappen. Dit heeft geleid tot verschillende gesprekken met stakeholders en professionals, waardoor mede het eindproduct tot stand is gekomen. Allereerst wil ik mijn docenten D. Donners en R. van den Idsert bedanken voor de adviezen en lessen. Ook de lessen van docent J. Meinetten (Design Ethics) waren van cruciaal belang betreft het niet of wel gebruiken van logo’s en beeldmerken. Ook wil ik mijn medestudenten bedanken voor de adviezen en de lange brainstormsessies. Naast de hulp vanuit de Hogeschool Utrecht heb ik ook hulp gezocht van professionals. Bij deze wil ik oud AMFI student L. Valkenburg bedanken en HKU fashion student D. Meier. Zij hebben tips en feedback gegeven waardoor ik meer inzicht heb gekregen in fashion en het ontwerpen van kleding. Als laatst wil ik de eigenaar van Kledingreparatie Hoogland bedanken voor hun adviezen, hulp en het gebruik van hun naaistudio om de jurk samen te kunnen maken.