Is gebarentaal te combineren met muziek?
In een onderzoek van Dr. Michael Arbib (“The Language of Hiphop Hands”, 2003) staat dat de handen veel eerder als communicatiemiddel werden gebruikt dan de vocale talen die wij nu spreken. Zelfs nu, wanneer mensen elkaar niet verstaan, wordt er gebruik gemaakt van handgebaren. Voor dove mensen is dit de normaalste zaak van de wereld. Hun manier van communicatie gaat door middel van gebarentaal maar als je goed oplet zie je ook steeds meer om je heen gebaren. In de rap wereld is het heel gebruikelijk om je handen te gebruiken tijdens het rappen. Omdat gebarentaal een hele visuele manier is van communiceren en ik zelf heel visueel ingesteld ben, plus ik het liefst vierentwintig-zeven muziek luister, ga ik de komende twee maanden aan de slag met de hoofdvraag:
Is gebarentaal te combineren met muziek?
Context, scope en definitie
Aan het begin van het project was mijn onderwerp Qanon. Een complottheorie uit Amerika. Na informatie gezocht te hebben en alles overzichtelijk op mijn muur geplakt te hebben liep ik vast.
Door het vak dat ik naast het seminar volg (ethiek) begon ik mijzelf af te vragen hoever ik bereid was te gaan voor onderzoek. Op die vraag kwam het antwoord dat ik mij niet comfortabel voel om op het dark-web te gaan. Dit zorgde ervoor dat ik weer terug bij de muur met informatie kwam. Op de muur met informatie hingen allemaal beroemde mensen (vaak rappers/zangers) die hetzelfde handgebaar maken. Na een gesprek met klasgenoten heb ik besloten om mijn onderwerp te veranderen naar gebarentaal en gebaren in de muziekwereld.
In de tweede week van het seminar was er een presentatie over je onderwerp. In de presentatie heb ik ervoor gekozen mijn blikveld (scope) te verkleinen naar Amerikaanse rap en Amerikaanse gebarentaal (ASL). Zoals de Amerikaanse rappers op mijn muur. Mijn scope is echter later verlegd omdat ik tijdens onderzoek erachter kwam dat er meer informatie te vinden was over Nederlandse gebarentaal (NGT) en Nederlandse rappers. De belangrijkste vragen waar ik antwoord op wou zijn;
- Wat/is er een verschil tussen gebarentaal en gebaren in de muziekwereld?
- Wat is een naamgebaar en hoe krijg je een naamgebaar?
- Hoe communiceert een doof persoon met een horend persoon?
- Waar loopt een doof persoon tegenaan
- (Hoe) luisteren doven mensen muziek
Naast dat ik ervoor heb gekozen het onderwerp te verkleinen naar Nederlandse gebarentaal heb ik ervoor gekozen om de scope nog kleiner te maken en mij te verdiepen in 2 onderwerpen binnen NGT namelijk Nederlandse (rap)muziek en gebarennamen. Voor inspiratie heb ik vooral naar videoclips gekeken en naar verschillende video’s van mensen die aan het gebaren waren op festivals.
Methode en aanpak
Aan het begin van het project (Qanon) heb ik vooral informatie gezocht op het internet. Hiermee bedoel ik nieuwsberichten, berichten vanuit Qanon zelf, afbeeldingen en heb ik een documentaire bekeken over Qanon (Worstelen met Q gemist? Start met kijken op NPO Start, 2020, 03:15-05:21). Hierna heb ik alle informatie op een muur gehangen om zo de connecties met elkaar te kunnen verbinden.
Nadat ik veranderd ben van onderwerp heb ik opnieuw informatie gezocht op het internet maar dit keer over gebarentaal. Zo ben ik via Youtube gebarentaal gaan leren (video) en heb op Netflix de documentaire Deaf U (Evangelista,S. Dimarco,N. Panaligan, B , housman, S. (director). (2020)) gekeken om inzicht te krijgen hoe het is om doof te zijn en meer te weten te komen over dovennamen. Nadat ik een switch had gemaakt naar Nederlandse gebarentaal heb ik via de website van gebaren centrum Nederland (Gebaren centrum, z.d.) informatie opgezocht over gebarentaal in Nederland. Naast het internet heb ik tijdens het project verschillende interviews gedaan. Ik heb 2 studenten geïnterviewd die NGT leren, een mevrouw die signdancer is (iemand die gebaart op een festival voor een doof persoon) en een dove mevrouw met een tolk. De belangrijkste vragen en antwoorden uit de interviews waren:
- Wat/is er een verschil tussen de gesproken taal een gebarentaal naast gehoor?
Ja, De grammatica bij gebarentaal is anders dan die van de gesprokentaal. In gebarentaal is de volgorde onderwerp-lijdend voorwerp-werkwoord. Dit zorgt bij horende nog wel eens voor verwarring.
- Waar loop je het meeste tegenaan als doof persoon?
Zeker nu in de coronatijd vind ik de mondkapjes heel moeilijk. Voor dove personen is het belangrijk om lip te kunnen lezen. Als mensen dan niet begrijpen dat ze het mondkapje beter even kunnen afzetten is dit erg moeilijk. Voor de rest kunnen veel mensen geen gebarentaal dus is het vaak los handwerk en een mobiel waar je op kan typen.
- Heb je een gebarennaam en hoe werkt dit?
Ja, ik heb zeker een gebarennaam. Een gebarennaam krijg je van een doof persoon en gebruik je bij iemand die je al langer kent. Door een gebaren naam hoef je niet telkens je hele naam te spellen.
- Ga je weleens na een concert en hoe is dit voor een doof persoon?
Jazeker! Ik kan geen muziek horen maar ik kan de bas voelen dus voor mij is het handig om dicht bij de box te staan. Daarnaast maak ik ook gebruik van een signdancer. Dat is iemand die de liedjes vertaalt doormiddel van gebarentaal
- Wat is het verschil tussen gebaren in de muziekwereld en gebarentaal?
De meeste gebaren die gebruikt worden in muziek hebben geen directe betekenis voor de zanger zelf maar wel in gebarentaal. Zo wordt het gebaar voor “ik hou van jou” vaak gebruikt maar met een hele andere betekenis
Uitvoering en experimenten.
Tijdens het project heb ik verschillende experimenten gedaan om tot het eindresultaat te komen. Het eerste experiment wat ik heb gedaan is kijken wat er gebeurt als je een gebaar illustreert en mensen het goede woord bij het goede plaatje moeten leggen.
Hier lag de nadruk niet op of mensen het goed geraden hadden maar waarop ze de keuze gemaakt hebben. Er kwam uit dat mensen kijken naar of de beweging zacht is en of het herkenbaar is met iets wat ze al kennen. Deze informatie heb ik later in de eindvideo gebruikt om nadruk te leggen op sommige gebaren.
Bij het tweede experiment heb ik gekeken welk gebaar bij welke artiest past
Hier was het de bedoeling om te kijken waarom mensen bepaalde gebaren bij een persoon vinden passen. Hier ben ik echter niet mee doorgegaan omdat ik tijdens de interviews erachter kwam dat het als horend persoon niet wenselijk is om anderen een naamgebaar te geven. Dit hoort namelijk gedaan te worden door dove mensen.
Tijdens het interview met de doventolk kwam ik tot een aantal belangrijke inzichten. Zo is het handig om een rustige achtergrond te gebruiken zodat er zo min mogelijk afleiding is. Daarnaast vertelde ze dat het wel belangrijk is om de sfeer mee te krijgen van het liedje. Daarom heb ik gekozen om wel een witte achtergrond te gebruiken maar met 2 verschillende kleurenlampen te experimenteren zodat het club gevoel naar voren komt.
Voor de uitvoering van de “Horende versie” heb ik naar verschillende videoclips gekeken van verschillende rappers waaronder de officiële clip van drank en drugs van Little Kleine (Lil Kleine & Ronnie Flex – Drank & Drugs (prod. Jack $hirak), 2015, 03:15-05:21). Uit deze clip heb ik verschillende beelden gepakt en deze zo goed mogelijk nagespeeld.
Evaluatie/conclusie
Aan het einde van dit project kan ik stellen dat wat ik aan het begin allemaal had bedacht heel anders heeft uitgepakt. Niet alleen heb ik een ander onderwerp gekozen, ook heb ik geleerd te kijken naar het gemaakte werk om vanuit daar verder te gaan. Dit werkte heel bevrijdend. Wat ik het lastigste vond, was accepteren dat “less is more”. Ik wou het hele liedje vertalen maar dit bleek niet haalbaar. Het was lastig om daaraan toe te geven maar ik heb er veel van geleerd. Op de hoofdvraag: “Is gebarentaal te combineren met muziek?” kan ik met trots antwoorden: zeker weten! Als je het beeld rustig houdt en je in de muziek de lage tonen erin laat, is het zeker mogelijk.
Toekomst
Binnen het project was ik van plan 3 video’s te maken. In de derde video was het de bedoeling straat gebarentaal aan te kaarten. Het zou een versie worden die leek op de doven versie alleen dan met andere woorden. Dit is echter niet gelukt omdat degene die ik hiervoor zou interviewen niet meer reageerde. Voor een vervolg zou het leuk zijn om een heel liedje te vertalen in plaats van alleen het refrein.
bronnen
Evangelista,S. Dimarco,N. Panaligan, B (producers), housman, S. (director). (2020) DeafU. Washington, D.C Amerika: Hot Snakes Media. Netflix
Eminem – Lose Yourself [HD]. (2015, 7 augustus). [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=_Yhyp-_hX2s
FAMKE LOUISE – OP ME MONNIE ( PROD. $HOOT2KILL ). (2017, 17 november). [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=wBgsQXXkNgg
Gebaren centrum. (z.d.). Gebaren centrum. https://www.gebarencentrum.nl/
Gratis proefles Nederlandse Gebarentaal (NGT). (2015, 31 oktober). [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=Q–55v6yPfI
Lil Kleine – Jongen Van De Straat (prod. Jack $hirak). (2020, 30 maart). [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=BUQxCGZWFAw
Lil Kleine & Ronnie Flex – Drank & Drugs (prod. Jack $hirak). (2015, 22 mei). [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=_swivbEsD50
NOS. (2020a, oktober 7). Facebook verbant complottheorie QAnon, ook zonder gewelddadige content. https://nos.nl/artikel/2351299-facebook-verbant-complottheorie-qanon-ook-zonder-gewelddadige-content.html
NOS. (2020b, november 4). Opkomst, eerste “QAnon-Congreslid” en Arizona: dit valt op bij verkiezingen VS. https://nos.nl/collectie/13849/artikel/2355262-opkomst-eerste-qanon-congreslid-en-arizona-dit-valt-op-bij-verkiezingen-vs
Otterspeer, G. (z.d.). Lerengebaren.nl – Gebaren leren en spelen voor je plezier! lerengebaren. https://www.lerengebaren.nl/
- Q. (d.). Q.https://qanon.pub/?
Snelle feat. Ronnie Flex – In De Schuur. (2020, 16 oktober). [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=oAZU5UCqdo8
The Cult of QAnon – Travis View | The Open Mind. (2020, 26 april). [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=c5S9CSXo-Oc
The Language of Hiphop Hands. (2003, 27 maart). The Stranger. https://www.thestranger.com/seattle/the-language-of-hiphop-hands/Content?oid=16346921
Worstelen met Q gemist? Start met kijken op NPO Start. (2020, 5 november). [Video]. www.npostart.nl. https://www.npostart.nl/medialogica/05-11-2020/VPWON_1310568