‘‘Hoe zouden etnische sieraden geïnspireerd op steden en/of provincies eruit zien?’’
Inleiding
In mijn concept diary vertel ik precies hoe mijn eindproduct voor studio Seminar binnen het thema etnische sieraden tot stand is gekomen.
Etnische sieraden zijn sieraden die verschillende tradities en culturen van specifieke gebieden weergeven.
Aan de hand van experimenten en feedbacksessies laat ik zien hoe ik telkens tot nieuwe inzichten en gedachtegang ben gekomen.
Veel leesplezier!
Hoe ben ik op het onderwerp gekomen?
De eerste les kreeg in een beetje een idee van wat de bedoeling was voor het aankomende blok, ik wilde graag een onderwerp uitzoeken dat ik echt leuk en interessant vind, ik dacht meteen aan reizen.
Na een gesprek in het leerteam kwam ik op het idee om iets met sieraden te doen, in mijn vrije tijd vind ik het heel leuk om mijn eigen sieraden te maken. Hierna kwam ik op het idee om iets te doen met
verschillende culturen en sieraden, hier ben ik voor de twee les onderzoek naar gaan doen.
Eerst ben ik gewoon verschillende stammen gaan opzoeken, en toen
heb ik me eerst verdiept in de Longnecks, dit is een stam waarbij alle vrouwen elk jaar een nieuwe koperen ring op hun nek moeten doen.
Dit doen ze voor een schoonheidsideaal, de vrouw met de meeste is dan ook de ‘mooiste’ vrouw (Sarbach, 2019).
In dit stukje zag ik de term etnische sieraden staan, dit zijn sieraden die verschillende tradities en culturen van specifieke gebieden weergeven.
Wat zijn etnische sieraden?
Etnische sieraden geven verschillende tradities en culturen van deze specifieke gebieden weer. Hierbij zien we de verschillen in culturen door middel van symbolen, materialen, technieken en gebruiken. Deze etnische sieraden worden meestal gemaakt van materialen die in het betreffende gebied of streek voor handen zijn (Juwelen, 2020).
Dit vond ik echt een super interessant onderwerp, daarom heb ik dit gekozen als mijn onderwerp voor studio seminar.
Experimenten
De volgende stappen waren vooral experimenteren, ik heb verschillende sieraden gemaakt en ben inspiratie gaan opzoeken.
Toen kwam ik bij Merrel Westhof tegen, een Nederlands meisje dat
ongelofelijk succesvol is in haar eigen sieraden maken. Ze vertelt dat ze zelf geïnspireerd is door oude stammen en patronen (Bakker, 2018).
Dit was voor mij echt de doorslag om etnische sieraden als onderwerp aan te houden. Hieronder zie je wat ontwerpen van Merrel.
Hierna hadden we donderdag een les waarbij we tijdens het college 3D
dingen moesten maken, ik ben toen van papier sieraden gaan maken. Aan de hand van deze les dacht ik, ik ga als volgend onderzoek zelf een ketting maken van kleine steentjes, dit omdat Afrikaanse volkeren heel veel sieraden en kleding maken van kleine steentjes.
Hierna hadden we donderdag een les waarbij we tijdens het college 3D
dingen moesten maken, ik ben toen van papier sieraden gaan maken. Aan de hand van deze les dacht ik, ik ga als volgend onderzoek zelf een ketting maken van kleine steentjes, dit omdat Afrikaanse volkeren heel veel sieraden en kleding maken van kleine steentjes.
In de feedbacksessie ontstond een interessant gesprek, ik vertelde over mijn ervaringen in Nambie met de San Bushman en er kwamen
verschillende vragen naar boven:
– Hoe raar is het eigenlijk dat als ik etnische sieraden opzoek,
meteen niet westerse sieraden krijg.
– In hoeverre is etniciteit door ons (westerlingen) gemaakt.
– Heeft Nederland etnische sieraden?
– Welke subculturen heeft Nederland?
Als feedback kreeg ik dus dat ik misschien meer op de Nederlandse
cultuur moest focussen, en ook onderzoek kan gaan doen naar
verschillende Nederlandse subculturen.
Eerst ben ik verschillende dingen gaan maken. Ik ben gaan knippen in verschillende tijdschriften en ben dingen gaan uitknippen die typisch
Nederlands zijn en ook dingen die me aan Afrika deden denken.
Ook heb ik verschillende sieraden gemaakt, bijvoorbeeld een gouden ring van kleine kraaltjes, hiermee combineerde ik de kleine kleurrijke kraaltjes die me deden denken aan Afrika, met een simpele gouden ring wat weer meer Westers is. Daarna heb ik een blad gemaakt als oorbel en een ketting en oorbel van natuursteen gemaakt.
Naar aanleiding van de feedback ben ik onderzoek gaan doen naar de Nederlandse cultuur, dus naar dingen die typisch Nederlands zijn zoals stroopwafels en drop. Uiteindelijk had ik een hele rij met typisch
Nederlandse dingen (bijlage 1), hier heb ik een paar grappige schetsen van gemaakt.
Hierna ben ik onderzoek gaan doen naar de verschillende subculturen. Uiteindelijk heb ik de subcultuur Hippies uitgekozen en heb ik hier een paar sieraden voor ontworpen.
(Belgers, 2017).
Dit zijn ook dingen die ik tijdens de tussentijdse schouw heb laten zien, aan deze schouw heb ik erg veel gehad, de reacties waren erg
enthousiast en interessant om te lezen.
De vraag hieronder vond ik heel interessant en heb ik proberen te
beantwoorden.
Na al deze experimenten gemaakt te hebben en alle reacties van de schouw te hebben gelezen liep ik een beetje vast, dus ik ben weer even terug gaan schakelen naar wat cultuur eigenlijk is, en wat etniciteit
eigenlijk is, om zo weer even het onderwerp duidelijk te krijgen.
Wat is etniciteit?
Het begrip etniciteit vind ik lastig uit te leggen, ik heb verschillende sites/artikelen gelezen over wat etniciteit nou precies is, uiteindelijk vond ik een artikel waar een uitleg van etniciteit in stond die ik wel mooi vond, zie hieronder.
‘’Daarbij heeft etniciteit niet altijd met afkomst te maken. Kijk maar naar de Roma en de Sinti en andere rondtrekkende volken zonder vaste geboortegrond. Wel hebben zij vaak een vermeende gedeelde afkomst, waar dan soms mythen en geheimen omheen worden gebreid. Dat
versterkt het gevoel van saamhorigheid.” Etniciteit gaat vaak om een
’gevoel’ van onderlinge verbondenheid dat gebaseerd kan zijn op
cultuur, taal, religie, nationaliteit en uiterlijke kenmerken.
Het is, kortom, een perceptie van identiteit.’’ (Nourhussen, 2008).
Verschil tussen etniciteit en cultuur
Cultuur: alle waarden, normen en andere aangeleerde kenmerken die de leden van een groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en zelfs als vanzelfsprekend beschouwen (“Cultuur en identiteit”, 2013).
Het verschil tussen etniciteit en cultuur is lastig uit elkaar te houden.
Eigenlijk is cultuur meer een sociaal fenomeen dat de kenmerken van een bepaalde samenleving verklaart en is etniciteit meer de verdeling van groepen mensen, afhankelijk van hun afkomst, cultuur of andere speciale kenmerken van de samenleving waarin hij/zij is geboren
(“Verschil tussen etniciteit en cultuur / Taal”, 2018).
Na een fysieke feedbacksessie op de HU met m’n klasgenoten kreeg ik het idee om iets te doen met de 12 provincies. Dus ik ben begonnen met een lange lijst te maken met alle kenmerken van de 12 provincies (bijlage 2).
Na dit gedaan te hebben had ik een idee om per provincie een sieraad te gaan ontwerpen, ik zag veel interessante ontwerp opties voor me als ik de lijst las. Zoals bijvoorbeeld een schets van Gelderland en
Overijssel en de discussie waar Grolsch nou vandaan komt.
En linksboven een schets van Utrecht en haar kenmerken.
Al snel kwam ik erachter dat twaalf sieraden maken misschien een
beetje veel van het goeie is, dus ik ben onderzoek gaan doen welke
provincies zich onderscheiden en waarom. Ook kwam ik er snel achter dat alle kenmerken in 1 sieraad stoppen makkelijker gezegd is dan
gedaan.
Het grootste verschil tussen de provincies zit tussen de randstad en niet randstad, de randstad focust zich meer op de stad zelf en niet zozeer de provincie.
Eindproduct
Uiteindelijk heb ik bedacht dat ik een stad en een provincie kies, en voor elk drie sieraden ontwerp. Ik heb de provincie Zeeland gekozen en de stad Amsterdam, de keuze om een provincie en een stad in de randstad te kiezen is bewust, ik denk dat het heel interessant is om het verschil tussen deze twee te vergelijken.
Hieronder zie je een schets van een sieraad voor Zeeland.
– De buitenrand is de vorm van een Zeeuws knoopje
– De vuist heb ik bedacht naar aanleiding van de Zeeuwse wapenspreuk ‘ik worstel en kom boven’.
– In de vingers staat de naam van de bekende Zeeuwse band Blof.
– En in de zee liggen de schelpdieren die je in Zeeland kan vinden kokkels, oesters en mosselen.
Bronnen
– Bakker, A. (2018, 3 september). 7 jonge Nederlandse sieradenontwerpers die je moet (en wil!) kennen. Geraadpleegd van https://www.vogue.nl/fashion/stijl/a22115360/jonge-nederlandse-sieradenontwerpers-die-je-moet-en-wil-kennen/
– Belgers, J. (2017, 9 juli). Van hippie tot hipster: vijftig jaar subculturen op een rij. Geraadpleegd van https://www.trouw.nl/nieuws/van-hippie-tot-hipster-vijftig-jaar-subculturen-op-een-rij~bd50dba8/
– Cultuur en identiteit. (2013, 1 juli). Geraadpleegd van https://maatschappijleer3.wordpress.com/cultuur-en-identiteit/
– Juwelen, W. (2020, 18 februari). Wat zijn etnische sieraden? | Sieraden Online. Geraadpleegd van https://www.onlinesieraden.nu/online-sieraden/wat-zijn-etnische-sieraden/
– Monocrafft jewelry. (2021). Geraadpleegd van https://www.monocrafft.com/en/about-monocrafft/
– Nourhussen, S. (2008b, 24 september). ’Maar wat ís etniciteit?’. Geraadpleegd van https://www.trouw.nl/nieuws/maar-wat-is-etniciteit~b850dc56/
– Sarbach, J. (2019, 10 augustus). Het dubbele verhaal van de Longnecks in Thailand. Geraadpleegd van https://www.hieristhailand.nl/dubbele-verhaal-longnecks-thailand/
– Verschil tussen etniciteit en cultuur / Taal. (2018). Geraadpleegd van https://nl.sawakinome.com/articles/language/difference-between-ethnicity-and-culture.html