PREMISSE

‘Perfectie is een kwestie van perceptie’

SYNOPSIS

Tijdens Seminar ben ik de wereld van de Maneki Neko (招き猫) [Wenkende Kat] ingedoken. Vaak kom je deze vriendelijke katten met hun zwaaiende poot bij de toko of Chinees-Indische restaurants tegen. Wat begon als het bestuderen van het beeldje wat ik verzamel, muntte al snel uit in een creatieve ontdekkingstocht naar verschillende materialen en een uiteindelijke confrontatie met mijn eigen perfectionisme.

CONTEXT, SCOPE EN DEFINITIE

Mijn fascinatie voor de Maneki Neko is ongeveer acht jaar geleden begonnen toen ik op een rommelmarkt voor het eerst in aanraking kwam met dit figuur. Toen ik het kattenbeeldje met de grote aandoenlijke en vriendelijke ogen oppakte, is mijn liefde, en daar mee mijn verzameling gestart. Toch is de Maneki Neko, zeker in Aziatische culturen, het baken van geluk. Mijn doel voor dit Seminar project is om hier een eigen draai aan te geven. De hoofdvraag luid dus; Hoe kan ik de Maneki Neko op een andere manier symbool laten staan voor geluk?

Onderzoeksvragen waar ik mij mee bezig heb gehouden:

• Welke boodschap moet de Maneki Neko uitdragen?
• Hoe gaat de Maneki Neko eruitzien?
• Hoe zorg ik ervoor dat dit een vernieuwend beeld wordt?

Onderzoeksmethoden die ik hierbij heb gebruikt zijn: sketching, moodboards en benchmark creation.

PROCES

De eerste stap die ik binnen mijn proces heb gezet is het doen van onderzoek. Door te leren wat het verhaal van de Maneki Neko is, dacht ik input te krijgen om hier vervolgens mijn eigen draai aan te geven. Al snel bleek dat er een grote variatie is aan verhalen over deze kat en worden er meerdere betekenissen aan dit figuur gekoppeld.

Op zoek naar invulling

Aanvankelijk was het daarom mijn plan om een nieuwe moderne versie van de Maneki Neko neer te zetten. Een beeld wat geluk zou brengen bij een nog onderbelicht thema of probleem. Ondanks het maken van eerste schetsen kwam ik hier moeilijk uit en besloot ik verder te gaan en mij te focussen op het doen van vormexperimenten.

De eerste schetsen en beeldexperimenten:

Materiaal

Het eerste doel was het maken van een mal. Ik heb ervoor gekozen om deze van siliconen te maken, dit omdat dit materiaal zich voor meerdere gietmaterialen leent. De siliconenmal heb ik voor drie gietmaterialen gebruikt namelijk porseleingips, modeleerklei en epoxyresin.

Het maken van de siliconenmal en de Maneki Neko uit gips:

Maneki Neko uit klei:

Maneki Neko uit epoxy

Ook heb ik nog een eigen mal gemaakt van purschuim. Met dit materiaal kwam er een minder goed omsluitende mal uit, maar dit gaf juist een gaaf effect.

Het maken van de mal en de uitkomst:

Als laatste heb ik een Maneki Neko gemaakt zonder enige mal te gebruiken, maar ben ik met filterwatten voor het aquarium en draad aan de gang gegaan om hier een vorm in te krijgen:

Perfectionisme

Ondanks het werken met materiaal was ik nog geen stap verder over de invulling. Inmiddels had ik al gedacht aan gepersonaliseerde Maneki Neko’s voor dierbaren, een Maneki Neko als monument en het bedrukken van de Maneki Neko’s met print. Door de feedback van Leanne Wijnsma realiseerde ik mij dat ik al dichter bij mijn doel zat dan gedacht. Omdat ik mij vaak laat lijden door mijn perfectionisme, voer ik alleen experimenten uit waarvan ik weet dat ze een mooi resultaat opleveren. Door nu juist voor het tegenovergestelde te gaan en te gaan doen in plaats van te denken, werkte ik het perfectionisme tegen. Dit werkte bijna therapeutisch en merkte ik dat ik veel meer geluk uit het project haalde. Het antwoord van dit seminar lag dus al die tijd al voor me. Geluk zit ‘m niet in het einddoel, maar mijn geluk zit juist in het proces en het loslaten van het perfectionisme.

Maneki Neko’s met print en schetsen:

Invulling eindwerk

Na dit inzicht kwam al snel het idee mijn beeldjes stuk te gaan gooien. Dit druist zo tegen het perfectionisme in dat het een statement hiertegen wordt. Om de scherven zomaar te laten en tentoon te stellen, vond ik beeldend werken, maar een te makkelijke optie. Vandaar dat ik de scherven weer aan elkaar ga lijmen. Door de feedback van een andere student kwam ik erachter dat dit ook een naam heeft; Kintsugi.

Kintsugi is een Japanse kunstvorm waarbij je aardewerk weer aan elkaar lijmt met gouden lijm. Ik heb onder andere naar het werk van Charlotte Bailey gekeken. Zij maakt haar werk weer één geheel door het aan elkaar te borduren met gouden draad. Dit heeft mij geïnspireerd om verder te kijken dan lijm. Aangezien de meeste materialen die ik gebruik te hard zijn om te borduren en zich juist wel lenen voor lijm, ben ik hier toch op uitgekomen. Een andere artiest; Tamomi Kamoshita, combineert haar Kintsugi kunst juist met verschillende gekleurde scherven. Ondanks dat ik dit heel tof vind, heb ik besloten om mijn beelden in de witte, beige kleur te houden zoals ze zijn. Hierdoor komt het materiaal en zijn textuur duidelijk over en gaan de beelden tijdens de expo op in de afgespeelde projectie.

EVALUATIE EN CONCLUSIE

Het verhaal van mijn Maneki Neko’s is nog niet af. Het hoofdstuk destructie en reparatie staat nog te gebeuren. Dit proces wil ik gaan vastleggen om dit vervolgens te kunnen projecteren op de beelden tijdens de expo. Ook moet ik nog een besluit nemen over audio; wil ik dit in gaan zetten en zo ja, in wat voor vorm? Maar zelfs als Seminar af is gelopen ben ik van plan vast te houden wat ik heb geleerd. In de toekomst wil ik nog meer materiaal verkennen en expres dingen laten ‘mislukken’. Uiteindelijk is het ‘lelijkste’ beeld mijn persoonlijke favoriet geworden, iets wat ik niet had gemaakt als ik in mijn oude manier van handelen was blijven hangen. Wat ik vooral meeneem is dat perfectie maar een kwestie van perceptie is en dat het perfectionisme je kan helpen maar zeker ook kan dwarsbomen. Het gaat erom om daar een goede balans in te vinden. Zolang ik plezier heb en geluk ervaar in het proces hoef ik mij geen zorgen te maken over het einddoel. Ook al heb ik mijn ups en downs met dit project gehad, ben ik blij met het eindwerk en kijk ik uit naar een eventueel vervolg.

BRONNEN

CMD Methods Pack: Find a combination of research methods that suit your needs. HAN University of Applied Sciences -Amsterdam University of Applied Sciences, the Netherlands. ISBN/EAN: 9990002057946. Geraadpleegd van: cmdmethods.nl.

Grimm, M. (2020, 11 maart). Kintsugi: gebroken servies aan elkaar plakken met gouden lak. Het Parool.nl. Geraadpleegd van: https://advance-lexis-com.hu.idm.oclc.org/api/document?collection=news&id=urn:contentItem:5YD7-7921-JBHV-K2PM-00000-00&context=1516831.

Hoe maak je mallen met Siliconenrubber? | Maak zelf elke vorm na! | DIY tutorial. (2017, 13 oktober). [Videobestand]. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?v=DuT2GUSR8FM

Japanse zelfhulp Kintsugi: De schoonheid van emotionele scherven. (2018, 8 oktober). Geraadpleegd van https://www.inspirerendleven.nl/japanse-zelfhulp-kintsugi/

Lombardi, L. (2019, 2 jauari). Kintsugi: Broken pottery becomes more beautiful, precious; Kintsugi: Broken pottery becomes more beautiful, precious. Canadian Press. Geraadpleegd van:https://advance-lexis-com.hu.idm.oclc.org/api/document?collection=news&id=urn:contentItem:5V3W-W3C1-JBVR-30N8-00000-00&context=1516831.

Mingei International Museum. (2011). Maneki Neko, Japan’s Beckoning Cats: From Talisman to Pop Icon: Mingei International Museum’s Billie Moffitt Collection. San Diego, CA: Mingei International Museum.

My Modern Met. (2018, 22 augustus). Broken Vases Are Restored by Sewing Them Back Together with Gold Thread. Geraadpleegd van https://mymodernmet.com/charlotte-bailey-kintsugi-patchwork-porcelain/

Shimbun, Y., F.,Y. (2020, 11 november). Maneki-neko beckon love between cats, people. The Japan News. Geraadpleegd van: https://advance-lexis-com.hu.idm.oclc.org/api/document?collection=news&id=urn:contentItem:6188-SHN1-DYX5-X358-00000-00&context=1516831.

Snijders, T. (z.d.). Maneki Neko. Geraadpleegd van https://www.volkskrant.nl/kijkverder/2017/neko/

Yamada, M. (2018). Lucky Cat. Londen, Verenigd Koningkrijk: Hardie Grant.