Synopsis

Wanneer je denkt aan dromen (als je ze al kan herinneren) zijn dit onlogische verhalen ingekleurd met emotie. Dit is een interessant gegeven voor mij. Het is een thema waar nog weinig inhoudelijk onderzoek uit is ontstaan aangezien de data alleen verzameld kan worden door hersenactiviteit te meten en de na-vertelling van de dromer. In mijn mening is dit wat dromen zo interessant maakt, het is onbekend gebied voor de wetenschap maar toch een element van iedereens nachtrust.

Na enkele ervaring met illustreren van data, logo’s en schematische weergaven voor enkele opdrachten ben ik nu nieuwsgierig deze vaardigheid op de proef te stellen. Door de jaren heen heb ik meerdere projecten gedaan waarin ik mijn handschrift binnen illustratie ontwikkelde. Nu ben ik op een punt waar ik comfortabel ben met illustratie en dit als medium wil gebruiken in een project in plaats van de hoofdactiviteit.

Hoofdvraag

Hoe illustreer ik een onlogisch verhaal, zoals een droom, in mijn eigen illustratie stijl.

Context scope

De laatste paar jaar is mijn stijl in illustratie mij meer eigen geworden. Vanaf ik jong was heeft een uitgebeelde uitleg mij altijd meer bijgeleerd dan gesproken of gelezen stof. Ik ben inderdaad een beelddenker. Hier is mijn liefde voor heldere illustratie van processen vandaan gekomen. Bronnen zoals ”Crash Course’ en ‘Kurzgesagt’ zijn YouTube kanalen waar educatieve filmpjes worden gemaakt ondersteund met geïllustreerde animatie (Crash Course, 2012) (kurzgesagt, 2014). Ik kan met zekerheid zeggen dat mijn eigen stijl van illustratie is afgeleid van deze bronnen. Hoe ik illustreer heeft te maken met het stapelen van vormen en heldere kleuren. Ik heb een Minor gevolgd in data visualisatie waarin ik meer heb geleerd over gestaltwetten die je kan toepassen voor grafische communicatie (Broek & Jong, 2019). Het lijkt me interessant deze manier van illustratie te combineren met dromen die ik ga verzamelen.

Toen ik net begon met het project heb ik rondgevraagd in mijn sociale groepen naar dromen. Vrijwel iedereen gaf aan een droom te herinneren van vroeger of met grote regelmaat gekke dromen te hebben. Hier en daar heb ik lijntjes laten lopen waardoor ik audio fragmenten kon verzamelen van mensen in meerdere doelgroepen die vertelde over hun dromen. Dit was een toffe manier om een kijkje te nemen in het onderbewustzijn van mijn vrienden. Mijn doel voor dit project is om deze dromen ook te analyseren of te zoeken naar meer diepgang wat mij kan ondersteunen in de illustratie. In overleg met de docent in verband met de onderzoeksfase hebben we besloten hier niet de focus op te leggen in dit project. Aangezien veel onderzoeken geen bewezen kennis kunnen geven zijn veel bronnen subjectief. Vandaar dat dit Seminar project meer een ‘doe-project’ wordt. Ik wil illustraties gaan maken en een medium opzetten waar deze gedeeld kunnen worden. Hierdoor is mijn doel van dit project veranderd in het volgende.

 

Doel: Dromen beter bespreekbaar maken voor ieder door het tekenen van dromen ook als optie te zien wanneer een droom in de ochtend wordt herinnerd.

Deelvragen

• Wat weten we over dromen
• Welke storytelling zit in dromen
• Hoe vertel je verhalen door middel van illustratie
• Wat is mijn illustratie stijl
• Hoe is dit project toepasbaar in de maatschappij

Methode en aanpak

Oriëntatie fase

Wat weten we over dromen? Er is veel onderzoek te vinden over slapen maar niet veel onderzoek over dromen. Een bekend stuk onderzoek waar vaak naar wordt gerefereerd en wordt gezien als nulmeting van onderzoek over dromen in het onderzoek door Sigmund Freud (Freud, 1899). In een notendop komt in dit onderzoek naar voren dat er een duidelijk onderscheid is tussen wat er gebeurd in een droom (Manifest content) en hoe de onderliggende boodschap kan worden geïnterpreteerd (Latent content) (Sparknotes, 2021).

Ook heb ik wat minder wetenschappelijke bronnen benaderd zoals een boek over dromen symboliek (Ackroyd, 2020). Dit boek fungeert als een encyclopedie van onder andere objecten of familieleden met daarbij een veelvoorkomende betekenis van dit element in dromen. Voor de dromen die ik binnenkreeg was het interessant deze termen op te zoeken maar bleek ook weer dat elke droom los bekeken moet worden en het eigenlijk niet lukt om één thema het zelfde te interpreteren wanneer het gaat om verschillende dromen. Daarnaast is recent een serie op Netflix komen te staan genaamd: Headspace, Guide to sleep. De organisatie Headspace maakt mindfulness en mediatie mogelijk door met simpele uitleg beginners te helpen naar meer zelfbewust zijn. Elke aflevering van de serie geeft informatie en opvattingen over slapen en sluit af met een meditatieoefening (Grosso et all., 2021).

 

Medium

Zoals ik in de synopsis aangaf wordt illustratie het creatieve middel om dit project in te uiten. In de afbeelding is eerder illustratie werk van mij te zien.

 

 

Mijn manier van illustreren beschouw ik als simplistisch en enigszins kinderlijk. Terugkerende thema’s zijn grote ogen en vrolijke of komische emoties. Ik durf met zekerheid te zeggen dat mijn stijl van illustratie is beïnvloed door de animaties die ik vroeger zelf keek bij educatieve filmpjes die mij voldoendes voor mijn biologie en scheikunde proefwerken hebben bezorgd. De illustraties van mijn inspiratie en de stijl die ik mij nu eigen heb gemaakt is Flat design.

 

“Flat design is a user interface design style that uses simple, two-dimensional elements and bright colors”
Interaction Design Foundation, z.d.

 

Overzicht creatief proces 

Concept fase

Als eerste experiment heb ik een verhaal gekozen die ook een opvolging is van vrij willekeurige elementen. Sprookjes zijn in mijn ogen hier een goed voorbeeld van. Terwijl ik in mijn sociale kringen de aanvraag had lopen om gedroomde dromen naar mij te sturen, heb ik naar het Roodkapje sprookje gekeken en deze proberen te illustreren in een opvolgende serie. In het specialisatie blok wat ik hiervoor heb gedaan (Branding) heb ik nogmaals gemerkt dat schetsen geen ‘moetje’ hoeft te zijn maar echt kan toevoegen aan het proces. Vandaar dat ik met dit eerste experiment ben begonnen met een dikke zwarte stift en mijn dummy. Vervolgens heb ik naar ankerpunten gezocht binnen het verhaal en gekozen deze in drie beelden te illustreren. Ik wou experimenteren met de hoofdpersoon centraal zetten door deze op de zelfde manier te laten terugkomen in elke illustratie in de reeks.

In mijn ogen was dit een geslaagd experiment ik merk meer en meer hoe ik het fijn vind om te illustreren.

 

Iteraties

 

Ondertussen had ik al meerdere dromen bij elkaar waarvan sommige mij meteen al aanspraken en andere mijn interesse hadden maar ik nog geen idee hoe ik dit van plan was te gaan uitwerken. Weer ben ik begonnen met schetsen en heb ik bij een droom gekeken naar ankerpunten. De eerste droom die ik heb uitgewerkt was een droom waarbij wordt gesprongen op straat en het individu steeds hoger komt. Verder in de droom worden deze hoogtes en het vallen na de sprong steeds enger. Deze droom kon ik al goed vormgeven in mijn hoofd. Vandaar dat mijn schetsen veel lijken op het eind werk. Ik heb een audiofragment opgenomen van deze vriend die de droom in zijn eigen woorden verteld. Dit had ik in de eerste instantie gedaan als houvast voor het ontwerpen maar ik merkte al snel dat deze audio veel toevoeging geeft aan de beelden. Daarom heb ik besloten in de expositie de audio te combineren met het visueel.

In deze tweede droom had ik ook al een idee hoe de progressie zou plaats vinden. De droom heeft nog een kleine inleiding waarin het individu wordt opgehaald van school. Ik heb gekozen dit eerste deel niet terug te laten komen in de illustraties omdat de reeks illustratie ook aantrekkelijk wil maken voor een breder publiek. Erg persoonlijke dingen voor het individu zoals een verwarrende gevoel omdat je jouw neef ziet staan in plaats van je vader is erg specifiek en daarom moeilijk uit te beelden voor een groter publiek. Terwijl ik gebeurtenissen beter kan uitwerken. In de eerste iteratie zie je het vriendinnetje van mij geïllustreerd met herkenbare karakteristieken. Echter toen ik het in een feedback-moment deze reeks aanhaalde werd al snel duidelijk dat de karakteristieken op het individu al snel afleidend of te druk zijn in vergelijking met de andere elementen in de illustratie. Daarom heb ik in een tweede iteratie het individu in de zelfde stijl gemaakt als in de eerste illustratie reeks.

 

 

In deze derde uitwerking heb ik gekozen voor een droom van een individu die ze rond haar 10^e meerdere keren heeft gedroomd. Ik vond het erg interessant het verschil in elementen te merken in een droom van een jonger iemand in vergelijking met een droom van iemand van mijn leeftijd (vroeg twintig). Ik heb gekozen los te laten van het individu centraal afgebeeld waarna deze wordt omringt met meerdere elementen. Het verhaal komt hier beter tot zijn recht in een soort stripboek format en met een reeks van meer dan drie.

Het was interessant om te zien welke andere elementen er spelen in een droom van een jonger iemand. Emoties kunnen overheen komen met de dromen van een volwassen persoon maar de manier van handelen zoals; verstoppen of het vast houden van een knuffel elementen zijn die ik niet zag terug komen in andere dromen in mijn verzameling. De lichte achtergrond met veel licht is mijn persoonlijke opvatting van het rond lopen in een waas van een droom wereld. Het individu van deze droom kon ook de ruimtes niet verder omschrijven dan deze karakteristieken dus heb ik de vrijheid genomen deze achtergronden zelf te interpreteren. Toen ik deze droom aan het betreffende individu liet zien kwam er een interessant gesprek naar boven. Er waren in een keer meer details die ze zich kon herinneren. Het was echter lastig het onderscheid te maken tussen invulling die achteraf wordt gemaakt in plaats van wat er daadwerkelijk was gedroomd. Het was een erg aangenaam gesprek en iets wat ik bij de andere experimenten ook wil opzoeken om toe te voegen aan deze beelden. Daarnaast heb ik er ook voor gezorgd een goed audio fragment te maken van ook deze droom zodat deze kan worden toegevoegd in de expositie.

Instagram

In meerdere feedback moment met Leanne en medestudenten hebben we het gehad over hoe ik dit project ga uiten in de maatschappij. In mijn eerdere illustratie werk kan je zien dat ik eigenlijk altijd begin met een vierkant vlak voor illustratie. Om eerlijk te zijn ik was hier niet bewust van. Het is echt een automatisch beginpunt waarvan ik niet wist dat dit altijd neerkomt op een vierkant. Maar hier is genoeg vrijheid in te vinden om te zoeken naar een toepassing in de maatschappij. Instagram is een perfect medium aangezien:

• Vierkante uitingen
• Een van de grootste sociale platformen van mijn generatie
• Carrousel functie waardoor de reeks goed kan worden afgebeeld
• Toekomst in animo voor project

Om nog verder in te gaan op dit laatste punt. Wanneer ik in de toekomst door zou willen gaan met dit project, al is het maar een paar illustratie reeksen elke zoveel tijd, kan ik op Instagram makkelijk respons krijgen. Ik kreeg zoveel reactie in mijn eigen sociale groepen laat staan dat dit een internationaal toegankelijk platform wordt waar iedereen hun dromen in een privé bericht naar dit account kan sturen. Dit geeft oneindig veel influx van nieuwe illustratie reeksen in de toekomst. Dit draagt ook bij aan de Engelse taal waarmee ik communiceer op Instagram. Ook ontzettend interessant om in de toekomst dromen te ontvangen van mensen met andere nationaliteiten en hier eventueel nieuwe verbanden in te zien.

Bij de expositie zal ik een installatie maken met de illustraties en een koptelefoon om de audio te horen maar vervolgens zet ik het project door op deze Instagram accountnaam: @draw.ur.dreams

Feedback

In deze tekst heb ik al enkele keren feedback momenten aangehaald voor besluiten die ik heb genomen. Ik heb onder andere met Leanne en twee andere klasgenoten een paar keer een review gehad en daarnaast met enkele klasgenoten feedback zelf opgezocht. Ook was het interessant elke keer als ik dit project aanhaalde in sociale kringen dat ik vrijwel meteen 1 of 2 dromen kon toevoegen aan mijn verzameling en hieruit een gesprek volgde van dromen in het algemeen en welke opvattingen hier over zijn. Toch interessant dat vrijwel iedereen anders naar dromen kijkt sinds elk individu dromen anders ervaart en dus een ander referentie kader heeft. Meerdere keren zijn nachtmerries aanbod gekomen. Deze werden dan of naar mij gestuurd of was het een onderdeel waar we het snel genoeg over hadden in groepsverband. Ik heb besloten de nachtmerries voor een groot deel achter wegen te laten. Dit aangezien ik een project wilde maken waarin ik mijn illustratie stijl liet terug komen. Flat design wordt ook omschreven als: bright & simple, vandaar dat ik nachtmerries niet een goeie fit vond en daarnaast gelukkig ook genoeg respons had om meerdere experimenten te maken met spannend en grappige dromen. In feedback momenten met de docent of klasgenoten hebben we het ook gehad over het medium waarin het het project ga uiten in de maatschappij en hier ook verschillende platforms besproken tot dat ik de knoop heb doorgehakt om Instagram te gebruiken.

 

Reflectie

Ik heb het mega naar mijn zin gehad dit project. Het was tof om te merken dat elke persoon met wie ik het erover had zelf ook graag een bijdrage wou doen. Dit gaf mij elke keer nieuwe motivatie om door te gaan. Ik heb gemerkt dat ik mij comfortabel voel met illustreren en dat ik er niks op tegen heb om op mijn vrije avond op de bank verder te gaan met deze illustraties.

 

Ik heb echter wel gemerkt dat ik het niet kan forceren. Wanneer ik niet helemaal blij was met de vormen of ik met mijn tekenpad niet de lijnen kon maken die ik wou merkte ik al snel dat ik moest stoppen met illustreren op dat moment en het beter op een ander moment kon oppakken. Dit is vervolgens ook weer lastig omdat ik niet weet wanneer ik wel in de juiste ‘mindset’ zit. Dit zorgde voor meerdere keren dat ik bezig was met illustreren maar het later moest oppakken waardoor soms een illustratie reeks lastig tot uiting kwam terwijl andere een stuk makkelijker lukte. Dit was compleet onafhankelijk van de input van het verhaal maar had te maken met mijn ‘mindset’ van die dag. Ik liep een beetje vast met het vinden van relevante bronnen. Ik merkte ook dat ik verder kwam in het project als ik illustraties bleef maken en in mijn omgeving met mensen praatte over hun dromen. Weer in feedback met Leanne kwam ik tot de geruststelling dat desk research niet voor elk project goed tot zijn recht komt. En dat dit niet erg is. Het CMD methodes pack heeft wat dat betreft mij ook goed verder geholpen in structuur terug brengen (HAN University of Applied
Sciences & Amsterdam University of Applied Sciences, z.d.).

 

Ik ben over het algemeen erg blij met dit project. Het was een project waar ik mocht doen en maken. Ik denk ook dat hierdoor het geen zwaar beladen project was maar makkelijk op te pakken en positief gestemd. Met de reeksen van illustraties ben ik niet met elk beeld even content maar de kracht van het project zit in de reeksen. Ik kijk uit naar de expositie waar ik de illustraties kan koppelen aan de audio.

Bronnen

Ackroyd, E. (2020). A Dictionary of Dream Symbols (1ste ed.). Van Haren Publishing.

Broek, J. V. D., & Jong, J. (2019). Beeldtaal (3de ed.). Boom Lemma.

Crash Course. (2012). Crash Course. https://thecrashcourse.com/

Freud, S. (1899). THE INTERPRETATION OF DREAMS. Uitgeverij Franz Deuticke Wenen.

Grosso, C. (Producer), & Halperin, J. (Producer), Mannucci, M. (Producer), Mumm, C. (Producer), Cowden, P (Producer), Thomas, L. (Producer). (2021, 28 april). Alle afleveringen (Seizoen 01, Aflevering 1-7) [Afleveringen tv-serie]. Headspace Guide to sleep. 2021 Headspace Inc. https://www.headspace.com/

HAN University of Applied Sciences & Amsterdam University of Applied Sciences (z.d.).CMD Methods
Pack: Find a combination of research methods that suit your needs.

Interaction Design Foundation. (z.d.). What is Flat Design? The Interaction Design Foundation. Geraadpleegd op 19 mei 2021, van https://www.interaction-design.org/literature/topics/flat-design

kurzgesagt. (2014). Home. Kurzgesagt – In a Nutshell. https://kurzgesagt.org/

Sparknotes. (2021). States of Consciousness: Dreams. https://www.sparknotes.com/psychology/psych101/consciousness/section3/