Premisse
“Een verhaal met letters als bijrol” moet kinderen laten zien dat letters meer kunnen dan alleen een tekst vormen.
Synopsis
Als kind heb ik nooit een boek uitgelezen. Ik schrok van de vele letters met hier en daar een kleine afbeelding. Sinds een aantal jaren zit ik in een creatief vakgebied waarin letters ook met regelmaat terugkomen. De creatieve industrie heeft mij laten beseffen dat letters zo veel meer zijn dan zwarte lijntjes op een wit papier. Daarom was uiteindelijk mijn doel van dit project, een verhaal vertellen waarin letters een onderdeel zijn maar niet de hoofdrol.
Het doel van het verhaal is kinderen laten zien dat lezen meer is dan zwarte letters in een boek. Je zult vaak teksten tegenkomen in je leven die je moet lezen, dus waarom zou je het lezen niet aantrekkelijker maken om kinderen te motiveren?
Aanpak
Aan het begin van dit project had ik nog geen idee wat het eindpunt zal zijn. Ik wilde iets met letters doen maar in welke vorm en thema had ik nog geen ideeën over. Om een start punt te maken, heb ik een moodboard gemaakt met afbeeldingen die ik interessant vind.
Afbeeelding 1 Moodboard
De afbeeldingen kon ik vrij snel al categoriseren op digitaal, opmaak, eten en handlettering. Ik wil dat de sfeer rondom de letters een toevoeging waren aan de teksten om de inhoud zichtbaarder te maken. Een kookboek leek mij een mooie uitdaging om in 1 beeld de titel in combinatie met alle ingrediënten weer te geven, maar misschien zou dat toch te veel kopiëren zijn en niet eigen. Ik besloot te beginnen en te kijken waar het schip strandt.
Uitvoering en Experimenten
Nog steeds niet wetende wat mijn eindproduct zou zijn ben ik gaan experimenteren met woorden. Deze woorden zijn vertaald naar een andere taal zodat de kijker niet beïnvloed zou worden wanneer hij/zij het woord ziet. Ik heb er bewust voor gekozen om dit experiment fysiek uit te voeren om de mogelijkheden buiten een computer om te bekijken.
De meeste woorden werden herkend en vertaald naar het juiste Nederlandse woord.
Afbeelding 2 Experiment buitenlandse woorden
De buitenlandse woorden vond ik een leuk experiment om te doen maar zag niet goed hoe ik hiermee verder kon. Bij het teruglezen van mijn research proposal zag ik de vraag die ik zelf opgeschreven had: ”Wat is het verschil tussen typografie en een lettertype?” Typografie is mijn fascinatie waarmee ik dit project gestart ben maar wat is het verschil ten opzichte van een lettertype.
Typografie kom je de hele dag door tegen, bewust of onbewust. Typografie kan jouw informeren, entertainen of zelfs beïnvloeden (InfoNu, z.d.). Wanneer je het je omgeving zult vragen zullen ze zeggen dat typografie de keuze is van het lettertype, maar dat is zeker niet het geval.
De definitie van typografie is het vormgeven, opmaken, zetten en drukken van tekst. Ook wordt het wel eens omschreven als het opmaken van tekst, grafische kunst (The history of typography, 2013).
Een lettertype is een reeks aan letters die dezelfde uitstraling hebben zoals Arial, Helvetica, Calibri enz.
Met regelmaat zie je ook de term “Font” voorbijkomen. Een font is het lettertype in combinatie met stijl (regular, bold, italic) grootte (12pt, 14pt, 16pt). Wanneer een lettertype een grotere “pt” heeft spreken we over een ander font (Pasteuning, 2019).
Toch was ik nieuwsgierig naar digitaal werk en raakte geïnspireerd door de boeken van Geronimo Stilton. Deze boeken zitten vol met vrolijke, sfeervolle woorden die je meenemen door het verhaal. De boeken laat je lezen van woord naar woord en voordat je het weet ben je een aantal bladzijdes verder. Hierdoor kreeg ik eindelijk het idee wat ik wilde maken: Een kinderboek in deze stijl.
Hier ging ik dan het begin van mijn eindwerk. Het verhaal dat ik ga verbeelden is het verhaal over Kikker Dahinda. Ik heb bewust dit verhaal gekozen omdat hij voor vrijwel iedereen onbekend is en nog niet eerder is uitgebracht (waardoor ik niet beïnvloed kan worden door het originele boek) Bij enkele woorden heb ik inspiratie opgedaan om de sfeer van het woord te voelen.
[aesop_image img=”https://cmdstudio.nl/seminar/wp-content/uploads/sites/2/2021/06/schemering.gif” panorama=”off” align=”left” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_image img=”https://cmdstudio.nl/seminar/wp-content/uploads/sites/2/2021/06/ruine.gif” panorama=”off” align=”left” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_image img=”https://cmdstudio.nl/seminar/wp-content/uploads/sites/2/2021/06/prinses.gif” panorama=”off” align=”left” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_image img=”https://cmdstudio.nl/seminar/wp-content/uploads/sites/2/2021/06/Kreet.gif” panorama=”off” align=”left” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
[aesop_image img=”https://cmdstudio.nl/seminar/wp-content/uploads/sites/2/2021/06/Feestdag.gif” panorama=”off” align=”left” lightbox=”on” captionsrc=”custom” captionposition=”left” revealfx=”off” overlay_revealfx=”off”]
Video 1 Inspiratie Gifjes
De sfeer van deze inspiratie ging ik omzetten naar aantrekkelijke woorden die een eigen verhaal vertellen. De uitvoering van de woorden verschilde van zelf getekende woorden tot lettertypes aangepast met formaat, afstand, hoogte en kleur.
Afbeelding 3 Voorbeelden woorden
Naast de opvallende woorden moet de lopende tekst ook plezierig zijn om te lezen. Hiervoor heb ik een korte research gedaan en kwam ik uit op de 8 meest voorkomende lettertypes in boeken (Ipskampprinting, 2017). Deze lettertypes heb ik toegepast op de tekst en leesbaarder gemaakt door regelafstand te vergroten. De verschillende varianten heb ik uitgeprint en voorgelegd aan mijn doelgroep (kinderen tussen de 7 en 11 jaar oud). Met deze kinderen ben ik in gesprek gegaan wat zij plezierig vinden om te lezen en waarom. De conclusie hieruit was dat de kinderen sans serif lettertypes plezierig vinden lezen. Zoals één van de kinderen zei: “Deze ziet eruit als hij van nu is en niet van opa en oma”. De grotere regelafstand maakte het lezen makkelijker doordat de regel beter te volgen was en niet halverwege overspringt naar een andere zin.
Afbeelding 4 Verschillende lettertypes
Na gesprekken met mijn omgeving, klasgenoten en docenten kwam ik steeds op hetzelfde neer: Het is een kopie en niet origineel. De feedback van deze mensen heeft me laten besluiten om het helemaal om te gooien. In plaats van een boek dat naar een drukker gestuurd kan worden, wordt het een exclusief exemplaar. Het boek wordt opgebouwd en handgemaakt uit diverse materialen zoals folie, steen, blik, stof etc. De basis van het boek wordt van hout doordat het een stevig en bewerkbaar materiaal is, karton zou hiervoor al te zacht zijn.
Tijdens het verzamelen van de materialen moest ik denken aan 2 boeken uit mijn kindertijd die mij bijgebleven waren namelijk “Rupsje nooit genoeg” en “Vader zeepaard” (Carle, 2013; Carle & Wijs, 2005). Bij het bekijken van deze boeken kwam ik na 15 jaar erachter dat deze boeken van dezelfde schrijver zijn. Hij heeft door gebruik te maken van andere materialen en gaten in boeken een plekje in mijn hoofd gekregen dat toch wel bijzonder is.
Afbeelding 5 Schets opstelling expositie
Terugblik
Ik kijk terug op een project dat voorbij is gevolgen. Naast het creëren van een exclusief kinderboek heeft het mij ook geleerd dat ik meer kan dan ik denk. Het hoeft niet in één keer goed te gaan, de weg ernaartoe kan ook waardevol zijn. Zolang je maar doet wat je leuk vind om te doen.
Bronnen
Carle, E. (2013). Rupsje Nooitgenoeg – Rupsje Nooitgenoeg (129ste ed.). Gottmer.
Carle, E., & Wijs, I. (2005). Vader Zeepaard / druk 3. Gottmer.The History of Typography –
Animated Short. (2013, 16 mei). [Video]. Vimeo. https://vimeo.com/65353988Limbeek, P. (2017, 15 februari). Lettertype van een boek: kies het juiste lettertype voor je boek.
Ipskamp Printing. https://www.ipskampprinting.nl/lettertype-boek
Pasteuning, L. (2019, 5 februari). Wat is het verschil tussen lettertype en font? Opatel Opleidingen. https://www.opatel.nl/lettertype-en-font
Wat is typografie en waarom is dit belangrijk? (z.d.). InfoNu. https://kunst-en-cultuur.infonu.nl/taal/175343-wat-is-typografie-en-waarom-is-dit-belangrijk.html