“We zijn gewend aan het beeld van de man als agressor of als dader van geweld, maar diezelfde man is ook slachtoffer van een systeem wat hem te kort doet.” – Sunny Bergman – Man Made
Inleiding
Toen ik op de documentaire ‘Man Made’ van Sunny Bergman stuitte, was ik meteen gebiologeerd. Ik heb er nooit stil bij gestaan dat de man onzeker is in zijn positie. Ik dacht altijd dat de man wel wist wat hij deed en dat het niet veel uitmaakte wat hij ook deed. Ze zeggen tenslotte dat vrouwen altijd elkaar naar beneden halen, maar is dit eigenlijk wel zo? Halen mannen elkaar ook naar beneden? Hoe doen de mannen dat? (S. Bergman, 2019)
Man Made – Sunny Bergman/VPRO
Premise
‘Doormiddel van een kleine documentaire erachter komen wie de man in mijn omgeving is en wat deze man vindt van de man in de media.’
Toen ik begon met mijn seminar had ik al snel ideeën waar ik mijn project over wilde doen. (afbeelding 1) Maar ik had al snel door dat ik het over de man wilde doen toen ik de documentaire van Sunny Bergman tegen kwam. Daarom heet mijn project: BOYS WILL BE BOYS – MANNEN OM MIJ HEEN
Afbeelding 1 – Ideeën voor seminar
Onderzoek
Ik wilde mijn eerste onderwerp over grensoverschrijdend gedrag van jongens doen, omdat ik geïnspireerd was door een video op YouTube die daarover ging, waarom het constant wordt geaccepteerd dat grensoverschrijdend gedrag als een grapje wordt gezien. (Pop Culture Detective, 2017)
Er wordt vaak over de man gezegd dat hij zich niet mag aanstellen en dat hij sterk moet zijn. Hierdoor heerst er veel fragiele masculiniteit onder de mannen. Dit betekent dat mannen vooral niet vrouwelijk mogen zijn, omdat ze anders zwak zijn. Hierdoor gaan veel mannen niet hulp zoeken voor psychische problemen. (L. Duits, 2018)
Geert hofstede heeft de Masculiniteitindex opgesteld. Hierin kan je meten hoe masculien een land is. Hierin heeft hij een masculiene en een feminiene culturen vast gesteld. Bij de feminiene cultuur betekent dat de man en de vrouw ongeveer gelijk zijn en geen grote verschillen hebben. Bij een masculiene samenleving, wordt de samenleving gedomineerd door de man en gaat het om geld, macht en hoe macho je bent. (M. 2010)
Nederland valt onder dit index onder een feminiene samenleving en Japan scoort het hoogste en is een masculiene samenleving. (Groepsdynamiek, onbekend)
Afbeelding 2 – Exactitudes – Manipulators – Rotterdam 1997
Na dit onderzoek kwam mijn eerste idee tot stand;
Een kleine documentaire maken over wie zich in mijn omgeving ‘echt’ mannelijk voelt. Of zij het gevoel hebben dat ze mannelijker moeten zijn dan hoe ze zich eigenlijk voelen of zijn;
- Hoofdvraag: Waarom hangt er een taboe over emoties onder mannen?
- Het verbeelden van hoe mannen in mijn omgeving omgaan met druk om mannelijk te zijn. De kijker te laten nadenken over hoe de samenleving nu in elkaar zit en wat voor effect dat heeft op de samenleving zelf.
Ik wist al snel dat ik het op mijn eigen omgeving wilden betrekken, omdat ik merkte dat ik een erg optimistisch beeld heb van de mannen in mijn omgeving. Ik denk dat de mannen in mijn omgeving heel accepterend en geëmancipeerd zijn. Ik wilde dit juist onderzoeken. Worstelen de mannen in mijn omgeving met wat de samenleving van ze wil?
Ik ben nadat ik mijn hoofdvraag had opgesteld, onderzoek gaan doen naar hoe je een documentaire maakt.
Je hebt in veel fictie films genres, maar ik vroeg mij af of dit ook zo is in documentaires. Ik kwam al snel op een YouTube video waar een filmmaker uitlegt wat voor soorten je hebt in documentaires. (Mark Bone, 2019) Hij legt uit dat er acht soorten ‘genres’ zijn in documentaire maken; Cinema Verite, Recreating, Talking Head, Expository, Performative, Reflexive, Impressionistic en Experimental.
Ik wist eigenlijk al snel dat ik een Talking head documentaire wilde maken, omdat ik dit goed vind passen bij het onderwerp. Door de mannen te interviewen en laten zien wat zij in het dagelijks leven doen, geeft je meer inzicht in wie de geïnterviewde zijn.
Ik ben toen gaan kijken naar hoe haalbaar dit project is. Ik heb maar 10 weken en ik wilde wel graag dat dit project af werd gemaakt. Voor de locatie had ik verschillende opties, ik wilde vooral dat je de persoonlijkheid van de geïnterviewde op de achtergrond kon zien. Zodat je een persoonlijk beeld krijgt van de geïnterviewde. Ik heb hierbij gekozen voor twee vrienden van mij en mijn vader. Luuk Molenveld, Corné Boot en Gijsbert Raadgever.
Afbeelding 3 – Schets van Luuk Molenveld
Ik had al snel ideeën voor Luuk en Gijsbert. Luuk houdt van auto rijden en sleutelen aan auto’s, dus had ik besloten om hem bij zijn auto te zetten. Ik wilde dit eerst in zijn auto doen, maar merkte al snel dat ik hem niet goed in beeld kon krijgen. Toen heb ik hem zo gefilmd dat hij op de auto zat. (afbeelding 3 & 4)
Afbeelding 4 – Schermafbeelding van opname met Luuk Molenveld
Voor Gijsbert, mijn vader wilde ik hem in zijn huis neerzetten, omdat hij een specifieke stijl heeft in zijn huis en daarin kan je ook duidelijk zijn persoonlijkheid zien. (afbeelding 5 & 6)
Afbeelding 5 & 6 – Schets en schermafbeelding van interview Gijsbert Raadgever
Voor Corné wilde ik eerst in Utrecht gaan filmen, omdat hij zich daar het zich goed op gemak voelt, maar uiteindelijk kwam Utrecht niet uit en zijn wij gaan filmen in Amersfoort, de stad waar ik woon. Ik had van tevoren bedacht om hem ergens op een rustige plek te filmen, waar je niet heel veel afleiding hebt. Dit was nogal lastig, omdat Amersfoort best drukke binnenstad heeft, uiteindelijk hebben we een plekje kunnen filmen in een park. (afbeelding 7)
Afbeelding 7 – Schermafbeelding opname Corné Boot
Door meer inzicht te krijgen van de film heb ik een klein storyboard gemaakt. (afbeelding 8 & 9 & 10) Ik kon nog niet veel maken, omdat ik nog niet goed wist wat voor beelden ik ging maken.
Afbeelding 8 & 9 & 10 – Storyboard van de interviews
Ik heb toen een overzicht gemaakt van wat ik nog moest leren en wat ik nog moest voorbereiden voor het interview.
Leren:
- Hoe je licht en geluid goed opneemt
- Hoe je goeie vragen stelt om iemand op zijn gemak te laten voelen en wel nog je -antwoord krijgt
- Hoe je de beelden aan elkaar plakt en hoe het één verhaal wordt
- Hoeveel tijd gaat het kosten om dit allemaal te leren (wat is je begin niveau) (misschien hulp vragen aan mensen)
Voorbereiden:
- De setting bepalen en hoe lang duurt dit om dat tot stand te krijgen. (Camera neerzetten, geluid testen, licht testen)
- Het interview voorbereiden (moet het bij iedereen hetzelfde interview zijn of ga je ook andere vragen stellen)
- Hoe lang wil je je interview houden
- Hoe lang duurt het om te editen
Met dit in mijn achterhoofd heb ik de filmacademie van Hilversum gemaild of zij nog tips voor mij hadden om aan te denken met het filmen en editen van mijn project. (afbeelding 11 & 12 & 13)
Afbeelding 11 & 12 & 13 – Mail contact met Nederlands academie voor Beeldcreatie en Reno van Zanten – student
Ik heb toen samen met mijn moeder het interview dat ik had opgesteld geoefend. (afbeelding 14) Hier kwam ik er snel achter hoe ik de vragen moet stellen en dat ik niet te veel door het gesprek heen moest praten. Dit heeft mij goed geholpen en ik wist steeds meer hoe ik het interview wilde afleggen.
Ik heb hiervoor ook meerder beelden gemaakt, om te oefenen met filmen en editen.
Afbeelding 14 – Oefen interview met Miriam Windhausen
Ik merkte al snel op dit punt dat ik meer meningen nodig had van mensen. Ik heb toen een enquête op gezet, zodat ik meerdere meningen over documentaires heb en dat ik meerdere meningen over mannen kon verzamelen. (afbeelding 15 & 16)
Afbeelding 15 & 16 – Schermafbeeldingen van enquête – ingevuld door 26 mensen
In de enquête kwam ik erachter wat mijn verdere omgeving van de man vindt. Het was vooral twee uiterste: de een vind dat de man geëmancipeerder mag zijn en de andere kant vindt dat de man nu goed genoeg is en niet hoeft te veranderen.
Toen ik alle interviews had afgelegd kon ik beginnen met editen. Dit vond ik spannend, omdat ik hier nog niet heel ervaren in ben. Ik ben hiervoor veel onderzoek gaan doen hoe ik dit het beste aan kan pakken. Ik kwam op een video waar de editor van de film The Square uitlegt hoe je editen het beste kan aanpakken. (This Guy Edits, 2018) Ik heb hiervan geleerd dat je eerst goed moet kijken welke beelden je hebt en ze dan te knippen. Het is al snel duidelijk welke dingen je niet en welke dingen je wel nodig hebt. Ik heb meteen mijn vragen uit de interviews geknipt, omdat ik mijn vraagstelling niet fijn vond klinken en ik liever wilde dat de mannen elkaar aanvulde.
Ik ben toen de titel gaan maken, dit was voor mij erg lastig, omdat ik nog niet ervaren was in animeren van titels en ik de standaard animaties van Final Cut Pro heel lelijk vond. Ik ben toen veel gaan experimenteren met de titels van de film.
Link naar experimenten van de titels:
Toen ik dit had ge-edit ben ik naar mijn moeder gegaan om tekst voor de voice over te gaan schrijven. Dit omdat mijn moeder goede teksten kan schrijven en ik veel minder in ben. Toen we de tekst hadden geschreven ben ik de voice over gaan opnemen. Ik heb deze onder de film ge-edit.
Toen het aankwam op de achtergrondmuziek, ben ik opzoek gegaan naar bijpassende muziek. Ik ben op onderzoek gegaan naar hoe je muziek kan toepassen in een documentaire en wat muziek toevoegt. (J. Paul, 2016) Ik wilde vooral nummers hebben die op mannen slaan en die het gevoel van de documentaire bevestigen. Ik heb toen gekozen voor de instrumentale versie van Boys Ain’t Shit van SAYGRACE en Boys van Charli XCX. Dit omdat deze twee nummers goed op elkaar overliepen en dat ze niet te heftig zijn.
Ik heb veel onderzoek gedaan naar hoe andere documentaires worden gemaakt en dit proberen te verwerken in mijn documentaire. Ik ben films gaan analyseren en elke keer als ik iets keek ben ik op andere dingen gaan focussen.
Eindwerk
Conclusie
Ik had verwacht dat dit een lastig project werd en dat was het ook. Ik ben uit mijn comfort zone gegaan, om een film in elkaar te gaan zetten. Ik ben er trots op wat ik heb gemaakt en had nooit verwacht dat dit mij zou lukken. Ik heb ook meer geleerd over de man en ik had nooit verwacht dat mannen zo onzeker zijn over wat andere mannen over hun denken. In de documentaire zeg ik ook dat ik mijn vrienden en mijn vader op een hele andere manier heb leren kennen. Ik heb ook geleerd dat in een documentaire eigenlijk niet veel regels vast staan. Je kan van tevoren precies bedenken hoe je het wilt, maar uiteindelijk pakt het altijd anders uit. Dit was ook leren voor mij, omdat ik vaak van tevoren al heb bedacht hoe het eruit gaat zien, maar dit is niet altijd het geval.
Ik merkte ook na dit project dat ik heel anders nu naar documentaires kijk. Ik kijk er niet meer naar voor het verhaal, maar ik kijk er eerder naar voor hoe ze het maken, hoe ze shots maken en hoe ze editen.
Reflectie
Situatie
Een project starten over een fascinatie van de maker
Taak
De fascinatie voor film en de man in een project zetten die goed in elkaar zit. Experimenteren, iets nieuws leren en onderzoek doen.
Actie
Ik merkte in het begin al dat dit een moeilijk project zou worden, maar ik merkte ook heel snel dat ik dit project maar niet kon rusten. Elke keer als ik even rustig een filmpje wilde gaan kijken werd het al snel een documentaire of een analyse van een documentaire/film. Ik werd steeds meer geïnteresseerd in het onderwerp de man en kon het lastig los laten.
Resultaat
Ik heb een documentaire neer kunnen zetten en heel veel nieuwe dingen geleerd. Ik ben trots op mijzelf dat ik dit helemaal zelf heb gedaan en dat het meer en deels af is. Ik zou hem nog wel nog meer af willen maken.
Reflectie
Voor de volgende keer wil ik met betere apparatuur werken en meer tijd ervoor kunnen nemen. Ook nog dieper onderzoek doen in de geïnterviewde en meer uit mijn comfortzone stappen. De volgende keer wil ik grotere mensen interviewen die nog meer verstand hebben van het onderwerp, zodat ik mijn documentaire nog waterdichter kan maken.
Ik merk wel dat ik dit soort dingen vaker wil doen, ook al heeft het mij wel frustratie opgeleverd, maar ook heel veel voldoening.
Bronnenlijst
Bergman, S. (2019, 8 april). 2Doc: Man Made – 2doc. VPRO. https://www.vpro.nl/programmas/2doc/kijk/2doc-overzicht/2019/man-made.html
Pop Culture Detective. (2017, 1 september). The Adorkable Misogyny of The Big Bang Theory [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=X3-hOigoxHs&t=254s
Duits, L. (2018). Het Gaat Slecht Met De Man En Wel Hierom. Brainwash. https://www.brainwash.nl/bijdrage/het-gaat-slecht-met-de-man-en-wel-hierom
(2010, 15 juni).Vijf dimensies van Hofstede. InfoNu. https://mens-en-samenleving.infonu.nl/sociaal-cultureel/56664-vijf-dimensies-van-hofstede.html
Masculiniteit versus feminiteit. (z.d.). Groepsdynamiek. http://www.groepsdynamiek.nl/masculiniteit.html
Mark Bone. (2019, 8 april). DOCUMENTARY FILMMAKING:: What You Need To Know First [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=hqUuHCnVPMk
This Guy Edits. (2018, 1 september). Documentary Filmmaking: Process of a Pro Editor [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=vdX0JkqzrAY&t=598s
Paul, J. (2016, 18 mei). Things to Remember When Picking Music for A Documentary Film. The Beat: A Blog by PremiumBeat. https://www.premiumbeat.com/blog/how-to-pick-music-for-documentary-film/