INLEIDING
Ik ben me gaan verdiepen in de wereld van slaapverlamming en de hallucinaties. Ik ben al een aantal jaar geïnteresseerd in mentale stoornissen/problemen. Omdat ik vaak scheve blikken kreeg wanneer ik aan medestudenten mijn onderwerp vertelde heb ik naast visualiseren ook informeren aan mijn doel toegevoegd. Door de hallucinaties te visualiseren hoop ik anderen mee te kunnen nemen in de wereld van slaapverlamming.
Mijn onderzoek is relevant, omdat ik merk dat veel mensen om me heen niet veel van dit onderwerp afweten en ik ze hiermee iets kan bijbrengen. Daarnaast is het doen van onderzoek ook relevant voor het eindproduct, omdat ik dus informeren als doel heb. Naar mijn mening kun je je eindproduct meer betekenis geven als je over informatie beschikt. Dit project is opgesteld in het perspectief van mijn medestudenten.
CONTEXT, SCOPE & DEFINITIE
Hoe kan ik door middel van film een hypnopompe hallucinatie visualiseren?
Deelvragen
- Welke hallucinaties zijn er?
- Wat kunnen de oorzaken en gevolgen zijn?
- Wat voel, zie of hoor je tijdens een hallucinatie?
Slaapverlamming is het gevoel van bewust zijn maar niet kunnen bewegen. Het komt voor in de fase tussen slapen en wakker worden. Tijdens deze transitie kun je voor een paar seconden of minuten niet bewegen of praten. Sommige ervaren ook een gevoel van druk of het idee dat zij stikken (Alex Schuitemaker, 2020). De reden dat de spieren verlammen tijdens het slapen is om te voorkomen dat je de bewegingen die je droomt ook echt uit gaat voeren.
Tijdens slaapverlamming kun je ook gaan hallucineren. Je hebt hypnagoge hallucinaties, die treden op wanneer je wakker wil worden. Hypnopompe hallucinaties treden op wanneer je in slaap wil vallen (HvA Schrijft, 2020). De hallucinaties verschillen per persoon maar komen terug in drie types: *
– De ongenodigde gast: dit is een 3D zwarte schim uitgelijnd in de vorm van een normaal persoon die je benadert en aanraakt.
– De incubus: dit is een demon die op je buik zit en je je bed in drukt. Voor een demon/duivel zijn drie basis ingrediënten: menselijke en dierlijke vormen en pure fantasievormen. Wanneer een demon iemand wil bedreigen heeft die gloeiende ogen (Koninklijke Bibliotheek, z.d.).
– Uit het lichaam treden: deze hallucinatie geeft het gevoel van uit je lichaam stappen en op jezelf neer kijken.
De oorzaken van slaapverlamming kunnen stress, weinig slaap, een slecht slaapritme, slaapapneu of narcolepsie zijn (Aukeline van Dorp, 2020).
METHODES & AANPAK
Ik heb de CMD Methods Pack gebruikt en de volgende methodes gekozen: deskresearch, interviews, peerreview, storyboard en schetsen.
Voor mijn eindproduct heb ik gekozen voor video. Mijn ouders hebben allebei voor de televisie gewerkt. Mijn hele jeugd is vastgelegd, daar is mijn interesse voor filmen en monteren vandaan gekomen. Ook wil ik de hallucinaties zo echt mogelijk weergeven in real time. Daarvoor vind ik video’s passende media.
UITVOER & EXPERIMENTEN
Aan het begin van deze opdracht wilde ik de hallucinatie getekend visualiseren. Ik heb daarvoor interviews afgenomen waarin de volgende vragen het meest belangrijk waren:
- Heb je slaapproblemen? Denk aan te weinig slaap, een wisselend ritme of stress?
- Veel voorkomend bij slaapverlamming zijn hallucinaties. Daar zijn drie types van: de ongenodigde gast, de incubus en treden uit het lichaam? Welke hallucinatie heb jij gehad?
- Hoe zag de hallucinatie eruit? Denk aan de kleur, de grootte, had het een gezicht, maakte het geluid, rook je iets; voelde de hallucinatie koud of warm aan etc.
Ik was aan het zoeken naar donkere tekeningen en kwam toen op onderstaande tekening van Henry Moore (z.d.).
Ik besloot deze na te tekenen om te oefenen met houtskool en mensen die in bed liggen. Ik gebruikte houtskool omdat dat makkelijk te vervagen is en ik geen strakke tekeningen wilde.
Na de interviews ben ik gaan schetsen. Ik heb de schetsen teruggekoppeld om te kijken of het overeenkwam.
Rebis Alobar is een kunstenaar met narcolepsie die zijn hallucinaties is gaan tekenen om ermee om te leren gaan. Ik vind zijn keuze voor materialen interessant. Zijn kunst is compleet anders is vergelijking tot Samantha Goss en Nicolas Bruno. Het contrast tussen donker en licht komen ook terug in mijn schetsen.
(Bron: Rebis Alobar, 2017)
Na feedback van medestudenten om iets anders te proberen ben ik gaan kijken naar filmen.
De gegeven feedback was een verhaal maken door een oorzaak van slaapverlamming, stress, toe te voegen aan de video.
Inspiratie uit What No One Tells You About Sleep Paralysis (Nameless Network, 2018):
- Duisternis en enge sfeer van de ongenodigde gast
Inspiratie What Sleep Paralysis Actually Feels Like (Explore Lucide Dreaming, 2020):
- POV
- Voice-over van hoe je je voelt op dat moment
- Het sluiten en openen van de ogen
De inspiratie is terug te zien in deze video
Ik heb de film The Nightmare (Rodney Ascher, 2015) gekeken. De film is gemaakt vanuit de eerste persoon en er is goed te zien hoe de schaduwpersoon beweegt en dichtbij komt. Ik heb dit meegenomen in de volgende iteratie.
Devil In The Room Teaser (Carla MacKinnon, 2013) inspireerde mij om lagere beeldkwaliteit te gebruiken. Daar heb ik een tien jaar oude videocamera voor gebruikt. Ik heb aan Roel Zuidema, tv-programmamaker, gevraagd wat hij van de overgang vindt. Hij zei dat de camera een waziger beeld geeft en dat dat passend is bij mijn onderwerp. “Tegenwoordig is alles wat we zien haarscherp. Deze kwaliteit maakt het beeld interessanter.”
Samantha Goss en Nicolas Bruno zijn fotografen waarbij slaapverlamming een dominant onderwerp is. Zij hebben een vergelijkbare stijl waarbij ze een stukje van een ervaring of gevoel pakken en daar een visueel concept van maken.
(Bron: Samantha Goss, z.d.)
(Bron: Nicolas Bruno, 2020)
Als ik hun werk vergelijk dan is het werk van Nicolas realistischer, maar daarmee in mijn ogen ook minder passend bij het onderwerp. Hallucinaties zijn niet de werkelijkheid en daarom voel ik meer bij het werk van Samantha Goss. De bovenste afbeelding heeft mij geïnspireerd om slaaptekort als oorzaak te gebruiken bij uit het lichaam treden.
Mijn docent gaf de feedback om voor elke hallucinatie een eigen kamer te maken en dat iemand dan zelf een kamer kan kiezen. In de kamer is een oorzaak van slaapverlamming te vinden.
De feedback die ik van mijn docent heb meegenomen is om de kamer donkerder te maken, het nachtkastje rustiger te maken en de VR-bril weg te laten.
Roel Zuidema gaf mij de feedback om kort de wekker in beeld te brengen. Zo creëer je een timelapse. Ik heb dit bij elke video toegepast en zag zelf ook verbetering in de overgangen.
Ik heb de video How to Create Day to Night in Adobe Premiere Pro CC (Adobemasters, 2017) gebruikt om het idee van nacht te creëren.
Door The Entity (Sleep Paralysis Documentary) (Real Stories, 2016) ben ik te weten gekomen dat de Incubus iemand laat stikken en niet aanvalt met de klauwen (relevant knowledge). Arwin Ezatkhah heeft de incubus ervaren en mij geholpen met het uitzoeken van een audio. Sleep Paralysis Sounds Accurate Simulation (Diego, 2018) kwam het dichtst in de buurt van zijn eigen ervaring.
Uiteindelijk bleek dat ik de expositie en het eindproduct met elkaar verwarde. Ik richt me hierna direct op het eindproduct. De video Premiere Pro : How to do ZOOM Text Effect (EASY) (Adobe in a minute, 2019) hielp me bij bewerken van de tekst.
Om duidelijker in beeld te brengen wat de ongenodigde gast doet gaf Roel Zuidema me de tip om van perspectief te veranderen.
Eerste perspectief
Uiteindelijke perspectief
EVALUATIE & CONCLUSIE
Terugblikkend op Seminar vond ik het een hele ontdekkende cursus. Ik heb veel geëxperimenteerd met filmen en editen. Ik heb van zowel het onderzoek als het creatieve proces genoten. Deze cursus heeft mij het belang van feedback vragen laten inzien. Het was een zware, tijdrovende, maar wel verrijkende cursus. Ook heb ik geen moment spijt gehad van mijn onderwerpkeuze.
DE TOEKOMST VAN…
Op dit moment zijn er drie hallucinaties gevisualiseerd. Dit zou later aangevuld kunnen worden met subtypes. Ook zouden er per hallucinatie meerdere settings en uitingen gemaakt kunnen worden zodat er meerdere interpretaties mogelijk zijn. De visualisaties kunnen ook anders worden weergegeven door cameravoering of perspectief.
BRONNEN
Steffens, T. (2017, 5 juni). Narcoleptic Artist Paints Eerie Visions From Sleep Paralysis. Bored Panda. https://www.boredpanda.com/eerie-visions-sleep-paralysis-rebis-alobar/?utm_source=google&utm_medium=organic&utm_campaign=organic
MoviemaniacsDE. (2015, 2 mei). The Nightmare | official trailer #1 US (2015) Rodney Ascher [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=Zw63D5JxtvI&feature=youtu.be
Carla Mackinnon. (2013, 9 juli). Devil In The Room Teaser [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=QJcd06CJjOU&feature=youtu.be
Bruno, N. (2020). Art In Sleep Paralysis [Foto]. Nicolasbrunophotography. https://www.nicolasbrunophotography.com/PORTFOLIO
Goss, S. (z.d.). In search of sleep [Foto]. Sleepingawakephoto. https://sleepingawakephoto.com/in-search-of-sleep/
Moss, R. (2012, 24 februari). The Arts Council Henry Moore Collection takes up residence at Leamington Spa Art Gallery | Culture24. Culture24. https://www.culture24.org.uk/art/art378121
Adobe in a minute. (2019, 14 maart). Premiere Pro : How to do ZOOM Text Effect (EASY) [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=3_BxkvlMMFQ&feature=youtu.be
Adobemasters. (2017, 4 april). How to Create Day to Night in Adobe Premiere Pro CC (2017) [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=DTJIEGfOGCk&feature=youtu.be
Diego. (2018, 3 juli). Sleep Paralysis Sounds Accurate Simulation [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=V1D5G9EbYd4&feature=youtu.be
Real Stories. (2016, 30 juli). The Entity (Sleep Paralysis Documentary) | Real Stories [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=jthU9G5PSho&feature=youtu.be
Duivels en demonen. (z.d.). Koninklijke Bibliotheek. Geraadpleegd op 3 december 2020, van https://www.kb.nl/themas/middeleeuwen/hoogtepunten-uit-middeleeuwse-handschriften/duivels-en-demonen
van Dorp, A. (2020, 14 juli). Slaapverlamming: verlamd én wakker tijdens je slaap. Gezondheidsnet. https://www.gezondheidsnet.nl/slapen/slaapverlamming-verlamd-en-wakker-tijdens-je-slaap
Nameless Network. (2018, 24 april). What No One Tells You About Sleep Paralysis [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=EJ8TymnE8vk&feature=youtu.be
Explore Lucide Dreaming. (2020, 11 juli). What Sleep Paralysis Actually Feels Like [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=t9d-KuSmaaU&feature=youtu.be
Hanneke, L. (z.d.). CMD Methods Pack. laurahenneke. Geraadpleegd op 12 november 2020, van http://laurahenneke.nl/cmd-methods-pack.html
O. (2020, 10 mei). Een levensechte nachtmerrie – HvA Schrijft. hvaschrijft. https://hvaschrijft.nl/2020/05/10/een-levensechte-nachtmerrie/
Schuitemaker, A. (2020, 1 juni). Wat is slaapverlamming? Kenmerken en oorzaken. InSlaap.nl – Beter slapen. https://www.inslaap.nl/slaapstoornissen/slaapverlamming-kenmerken-slaapparalyse/