Premisse
Hoe ervaart iemand vrijheid?
Synopsis
Vrijheid is een thema waar veel mensen waarde aan hechten. Maar wat is vrijheid precies voor jou en wat heeft dit voor invloed op anderen? Om mensen aan het denken te zetten heb ik een concept gecreëerd waar je verschillende niveaus vrijheid kan ondervinden. Hierbij zie je ook inzichten van andere mensen die je misschien tot een andere gedachte zetten.
Inleiding
vrij·heid (de; v; meervoud: vrijheden)
Het vrij-zijn; = onafhankelijkheid: vrijheid, blijheid iedereen moet maar doen waar hij zin in heeft
Vrij zijn is iets wat veel mensen in het leven verlangen. Maar wat is vrijheid precies? Wanneer ben je dan vrij? Wanneer voel je je vrij? Kan je echt vrij zijn? Wil je wel echt vrij zijn?
Vrijheid is lastig uit te leggen, eigenlijk is er geen goede definitie van vrijheid. Maar toch is dit iets waar veel mensen naar streven. Maar waar streeft men dan naar?
Context, scope & definitie
Iedereen heeft een ander beeld bij vrijheid, wat voor de een vrijheid betekend kan voor de ander juist belemmerend zijn. Zeker in de tijd van het coronavirus is dit een heel groot thema geworden. Er zijn situaties waar mensen vinden dat hun vrijheid wordt afgenomen maar er zijn ook situaties waar juist vrijheid gecreëerd wordt door vrijheid te ‘beperken’. Vrijheid is voor mij altijd al een van mijn belangrijkste waarden geweest. Dit is een thema waar ik me graag in verdiep en ook graag over heb. Het mooie en het lastige van vrijheid is dat dit voor iedereen iets anders betekent. Ik wil mensen graag laten nadenken over vrijheid, wat hun vrijheid betekent voor anderen hun vrijheid en of volledig vrij zijn nou wel zo fijn is.
Om hier een goed beeld van te krijgen heb ik de volgende hoofd- en deelvragen opgesteld:
Hoofdvraag: Hoe laat ik mensen nadenken over vrijheid?
Deelvragen:
Wanneer voelen mensen zich vrij?
Wat beperkt iemands vrijheid?
Wil je echt volledige vrijheid?
Hoe beeld ik vrijheid uit?
Methode en aanpak
Om deze vragen te beantwoorden is creatief en theoretisch onderzoek tijdens dit proces nodig. Ik experimenteer door middel van verkregen informatie uit theoretisch onderzoek zoals enquêtes, interviews en deskresearch. Daarnaast doorloop ik een creatief proces door middel van verkregen feedback van docenten, klasgenoten, kennissen en experts. Zo kan ik keer op keer mijn concept verbreden en of verbeteren.
Uitvoering & experimenten
De eerste stap in dit project was een creatieve zoektocht. Door middel van verschillende experimenten ben ik op zoek gegaan naar mijn persoonlijke fascinatie.
Mijn zoektocht begon met het ontwikkelen van 3D designtechnieken. Ik heb me al langere tijd willen verdiepen in 3D design, dit lijkt me een vaardigheid waar in de toekomst nog veel mee gewerkt zal worden en ik ook nodig zal hebben. Zo ben ik begonnen met de tool Vectary, hier maakte ik mijn eerste geometrisch 3D design in en leerde de basis van 3D design.
Figuur 1: Eerste iteratie geometrisch 3D design
Figuur 2: Tweede iteratie geometrisch 3D design
Na het maken van dit design kwam ik er achter dat belichting een hele grote rol speelt in 3D design, mm te zien hoe de belichting er in het ‘echt’ uit zou zien ben ik dit van papier gaan maken.
Figuur 3: Prototype geometrisch 3D design
Ik kwam er achter dat Vectary niet de tool is om grote projecten in te doen dus ben ik op zoek gegaan naar andere software, zo kwam ik al gauw op Blender. Een lastig programma om te leren maar wel super veel mogelijkheden.
Tijdens mijn onderzoek naar 3D design kwam ik erachter dat er zo veel materialen zijn met enorm veel verschillende eigenschappen, zo is huid bijvoorbeeld een beetje doorzichtig en is water soms troebel.
Voor mijn volgende experiment ging ik een Volkswagen busje ontwerpen in 3D. Ik heb altijd al een camperbusje willen kopen, verbouwen en inrichten maar dit is er nooit van gekomen, dus maak ik hem maar in 3D.
Ik was me bewust van de lastige opgave van dit experiment, maar wist dat ik dit kan opsplitsen in delen. Het busje bestaat natuurlijk uit heel veel verschillende delen en materialen. Zo kon ik me steeds verder verdiepen.
Figuur 4: Eerste iteratie Volkswagen busje in Blender
Figuur 5: Tweede iteratie Volkswagen busje in Blender
Toen ik bezig was met dit experiment vroeg ik me af waarom ik nou zo graag zo’n busje wou hebben en wat ik er dan mee zou gaan doen naast het verbouwen. Toen stuitte ik er al snel op dat ik dat deed omdat ik het gevoel had dat dit mij een vrij gevoel zou geven. Altijd een vervoersmiddel hebben waar je ook in kan leven zou voor mij vrijheid betekenen. Gaan een staan waar ik wil en ter plekke mijn leven kunnen onderhouden.
Ik was er al een beetje onbewust mee bezig maar ik besloot om ‘vrijheid’ te willen uitbeelden in 3D design. Zo besloot ik de hoofvraag: Hoe kan ik als ontwerper vrijheid uitbeelden door middel van 3D design?
Om een goed beeld te krijgen wat vrijheid is besloot ik een enquête te starten, hierin vroeg ik mensen wat vrijheid voor ze betekent, wanneer ze zich vrij voelde en als ze vrijheid aan een product of item zouden koppelen wat dit dan zou zijn.
De eerste resultaten ben ik gaan verwerken in mijn 3D design. De eerste resultaten waren;
- Vrijheid is; houden van wie ik wil
- Ik voel me vrij als ik een boek lees, dan leef ik in een wereld waar alles kan en mag
Figuur 6: Eerste “vrijheid” items
Daarnaast ben ik de bus verder gaan uitwerken.
Figuur 7: Tweede versie VW bus
Na een aantal feedback momenten, gesprekken met medestudenten en meer resultaten uit de enquête wezen meerdere mensen me op het feit dat vrijheid uit bestaat uit kaders, regels of beperkingen. Soms heb je deze nodig om alles uit vrijheid te halen, iemand anders vrijheid te bieden en om het leven soepel te laten verlopen.
Terwijl mijn vorige experimenten met het busje en alle items/producten die vrijheid uitstralen nog doorlopen ben ik begonnen met ook de kaders/regels/beperkingen te achterhalen. Zo ben ik begonnen met het onderzoek naar de filosoof Isaiah Berlin.
Figuur 8: Volkswagen busje verbeterde gedetailleerde versie
Figuur 9: Volkswagen busje binnenkant
Figuur 10: “Vrijheid” items
Er zijn 2 soorten vrijheid volgens Berlin, een negatieve vrijheid en een positieve vrijheid. De negatieve vrijheid is de vrijheid die een ander bepaald, de positieve vrijheid is de vrijheid die je zelf bepaald. Als mens accepteren we dat we wat vrijheid inleveren voor andere voordelen zoals veiligheid, vrede en welvaart. Dit zijn “negatieve vrijheden” die we accepteren om het geen chaos te laten worden.
Volgens Berlin kunnen we naar een mens alsof hij 2 “zelfen” heeft. Een lage zelf, en een hoge zelf. De lage zelf is irrationele en impulsief, de hoge zelf rationeel en verziend. Je bent vaak positief vrij als je hoge zelf dominanter is. Iemand die bijvoorbeeld verslaafd is aan drugs heeft een lagere zelf, maar diegene kunnen we juist helpen door negatieve vrijheid om zijn positieve vrijheid terug te krijgen en een hoge zelf te worden.
Om een goed beeld te krijgen wat voor sommige mensen vrijheid beperkend is ben ik interviews met een aantal mensen gaan doen. Ik vroeg hun wat hun vrijheid beperkt, wat ze beperkt maar toch wel fijn vinden en vroeg ze of dat iemand anders zijn vrijheid kan beperken. Hier kwamen een aantal mooie filosofische gesprekken uit. Ik heb goede inzichten gekregen in wat mensen hun vrijheid beperkt. Ik kan eigenlijk nog steeds geen goede lijn trekken in wat vrijheid nou is en hoe ik dit uitbeeld omdat dit dus voor iedereen iets anders is. Misschien is vrijheid ook niet echt uit te beelden en gaat het echt meer om een gevoel?
Na wat feedback momenten besluit ik om verschillende soorten vrijheid uit te willen beelden. Een volledige vrijheid, een gemiddelde vrijheid en een hele beperkende vrijheid.
Om de gemiddelde vrijheid beter uit te beelden heb ik nog een aantal aanpassingen gedaan.
Figuur 11: Eerste iteratie “gemiddelde vrijheid”
Figuur 12: Tweede iteratie “gemiddelde vrijheid”
Figuur 13: Binnenkant bus “gemiddelde vrijheid”
Ik ben op een punt gekomen waar ik mijn hoofdvraag toch wil aanpassen. Dit omdat het uitbeelden van vrijheid voor mijn gevoel niet genoeg is. Ik wil mensen laten nadenken over vrijheid en dat kan een stuk beter door mensen ook vrijheid te laten voelen. Mijn hoofdvraag luidt: Hoe laat ik mensen nadenken over vrijheid?
Om een goed beeld te krijgen hoe ik de verschillende soorten vrijheid laat voelen ben ik een experiment gaan doen met mijn medestudenten. Ik heb mijn medestudenten geblinddoekt en liet ze verschillende “niveaus” vrijheid ervaren.
Figuur 14: Experiment “vrijheid”
Figuur 15: Experiment “vrijheid”
De studenten gaven aan dat ze zich het meest vrij voelde bij het laatste niveau maar dat dit eigenlijk helemaal niet fijn was. Ondanks dat ik bepaalde hoe ze moesten lopen was het tweede niveau toch het fijnst.
Ditzelfde gevoel wil ik terugbrengen in mijn concept. Ondanks dat wil ik mijn vorige inzichten nog steeds tonen, ik geloof er namelijk in dat je het meeste leert of inzichten creëert van andere mensen.
Figuur 16: Laag niveau vrijheid
Figuur 17: Laag niveau vrijheid binnenkant
Figuur 18: Hoog niveau vrijheid
Om mensen na te laten denken over het thema vrijheid wil ik dezelfde ervaring uit mijn laatste experiment met de blinddoek terug laten komen in mijn expositie. Deze expositie maak ik ook in 3D design.
Figuur 19: Eerste versie expositie
De expositie heeft vele versies gekend en is langzaam verder uitgebreid. Dit om zo steeds beter de gevoelens van de niveaus vrijheid weer te geven.
Figuur 20: Tweede versie expositie
Na wat feedback te hebben verzameld heb ik het concept aangepast. IK maak via Adobe XD een “wandelroute” bij elk niveau. Hoe meer vrijheid in het niveau hoe meer wandelvrijheid je krijgt.
Daarnaast heb ik om de niveaus nog beter weer te geven bij het lage niveau een dak, en een lange gang gecreëerd, bij het gemiddelde niveau ramen toegevoegd en bij het hoge niveau de muren deels verwijderd.
Om de bezoeker na te laten denken na de niveaus te hebben gezien wil ik ze ook nog wat vragen meegeven waar ze na de expositie over na kunnen denken. Om ook antwoorden te krijgen op deze vragen plaats ik een QR-code en linkje naar een enquête hierbij.
Figuur 21: Wandelroute niveau D
Figuur 22: Expositie niveau D
Figuur 23: Wandelroute niveau 63
Figuur 24: Expositie niveau 63
Figuur 25: Wandelroute niveau @
Figuur 26: Expositie niveau @
Evaluatie & conclusie
Dit project heeft me veel andere inzichten gegeven op het thema vrijheid. Het uitbeelden van vrijheid blijft een lastige opgave. Het ondervinden van het gevoel dat vrijheid met zich meebrengt brengt meer teweeg dan ik in eerste instantie dacht. Het mooie van dit onderwerp is dat iedereen hier een andere kijk kan hebben. Ik heb heel veel mooie en ook lastige verhalen gehoord in hoe mensen vrijheid ervaren en dat heeft me vaak van gedachte laten veranderen. Ik vind het belangrijk om hier goed over na te denken en hier gesprekken over te voeren en dat hoop ik te bereiken met mijn concept.
De expositie vind je hier: https://xd.adobe.com/view/b4b2cfa8-c9f2-462d-8b51-c264233e05d0-e1e1/?fullscreen&hints=off
Toekomst
Op dit moment bestaat het concept uit losse statische afbeeldingen. Om de ervaring te verbeteren zou er een 360 graden omgeving gebouwd kunnen worden waar je vrijer (of juist niet) bent om zelf ‘rond te lopen’ in de expositie. Om nog meer het gevoel per niveau uit te beelden zou je bij het lage niveau bijvoorbeeld nog kunnen toevoegen dat je als het ware vooruit wordt geduwd, en dus zo helemaal geen vrijheid hebt om ‘rond te lopen’.
Ook zouden er meer ervaringen van andere mensen uitgebeeld kunnen worden om zo nog meer gedachten te wisselen.
Bronnen
Vectary – A 3D Design Tool that UI Designers can Understand! (2019, 11 april). [Videobestand]. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?v=bedVCq5Y-Jo&ab_channel=DesignCourse
Bruno Simon. (z.d.). Geraadpleegd op 18 februari 2021, van https://bruno-simon.com/
Isaiah Berlin (Stanford Encyclopedia of Philosophy). (2020, 22 juli). Geraadpleegd op 4 maart 2021, van https://plato.stanford.edu/entries/berlin/
Kasmirli, M. (2021, 20 maart). Tools for thinking: Isaiah Berlin’s two concepts of freedom. Geraadpleegd op 4 maart 2021, van https://aeon.co/ideas/tools-for-thinking-isaiah-berlins-two-concepts-of-freedom
Wikipedia-bijdragers. (2020, 3 december). Vrijheid (filosofie). Geraadpleegd op 18 februari 2021, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Vrijheid_(filosofie)
Vrijheid. (z.d.). Geraadpleegd op 18 februari 2021, van https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/vrijheid#.YFX3QmRKjzc
Vrijheid en mensenrechten. (2020, 8 september). Geraadpleegd op 23 maart 2021, van https://www.amnesty.nl/encyclopedie/vrijheid-en-mensenrechten
Een pleidooi voor positieve vrijheid. (z.d.). Geraadpleegd op 23 maart 2021, van https://www.brainwash.nl/bijdrage/hoe-vrijheid-een-valse-belofte-kan-zijn
Blender 2.8 Quick Modeling Beginner Tips. (2020, 17 februari). [Videobestand]. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?v=sW_NnFgIiso&ab_channel=Jayanam
Dankwoord
Ik wil iedereen bedanken die mee heeft gewerkt aan dit concept door middel van feedback, enquêtes en interviews.
Bradley van Beek | 1758983