“While a picture may be worth a 1000 words, a soundscape is worth a 1000 pictures.”
Bernie Krause.

 

Premisse:

Ervaar een verhalende soundscape vanuit het first-person perspectief.

 

Synopsis:

Een onderwerp waar ik mij het afgelopen jaar veel mee bezig gehouden heb is geluid. Ik ben namelijk tijdens de corona crisis begonnen met het produceren van muziek, en heb hierbij natuurlijk de bijbehorende geluisd theorie moeten leren. Voor dit project leek het mij leuk om wat meer de diepte op te zoeken binnen sounddesign. Ik ben tijdens dit project vaak van invalshoek geswitcht, mede door vernieuwde inzichten of door feedback van mijn docenten en peers. Via mijn uiteindelijke beroepsproducten wil ik tijdens de expositie een verhalende soundscape laten ervaren, vanuit het first-person perspectief. Deze soundscape zal de luisteraars onderdompelen in een verhaal. Het mooie hieraan is dat iedereen zijn / haar eigen invulling kan geven aan dit verhaal.

Introductie:

Geluid is overal om ons heen. Het geluid van de computer die opstart, de vogeltjes die buiten fluiten en de bus die net langs reed. Geluid is een belangrijk onderdeel van hoe wij onze wereld waarnemen. Deze geluiden kunnen samen een soundscape vormen.

Een soundscape is een combinatie van verschillende geluiden die samen een ervaring overbrengen. Deze soundscapes kunnen natuurlijk ontstaan. Bernie Kraus is een geluidstechnicus die in een TEDTalk verteld over deze natuurlijke soundscapes. (TED, 2013) Denk bijvoorbeeld aan de soundscape van het Amazone regenwoud. Duizenden krekels die samen een orkest vormen, het druppende geluid van water en het geluid van een zingende vogel. Soundscapes kunnen ook door de mens gemaakt worden. Dit gebeurt vaak in games, in films of in pretparken. Deze soundscape zijn met de hand gemaakt, bedoelt om de ervaring van mensen te verrijken.

Ik heb tijdens dit project onderzoek gedaan naar hoe soundscape worden ingezet in de film industrie. Daarnaast heb ik zelf ook veel experimenten gedaan om te kijken hoe ik soundscapes zelf kan creëren en gebruiken.

 

Plan van aanpak:

Aan het begin van dit project heb ik een plan van aanpak opgesteld om een beetje houvast te creëren voor de voortgang van dit project. In het begin van het project was ik vooral gefocust op de ervaringen die mensen kregen door middel van soundscapes. Later ben ik meer gaan focussen op soundscapes binnen de filmindustrie en de verhalende kracht van soundscapes. De CMD methodes die ik gebruikt heb zijn:

Design pattern search: Ik heb dit gedaan door te kijken naar films en andere inspiratie bronnen op het internet.

Thinking aloud: Ik heb met verschillende peers mijn experimenten doorgenomen en gekeken wat ze ervan vonden en welke gevoelens deze experiment bij hun opriepen.

Storytelling: Ik wil storytelling elementen gebruiken om mijn soundscape op te bouwen.

Participant observation: Ik heb participants geobserveerd terwijl ze mijn verschillende soundscapes luisterde en interessante inzichten hieruit genoteerd.

Prototyping: Ik heb verschillende prototypes gemaakt om de experimenten mee uit te voeren.

Peer review: Peer review hebben mijn voornamelijk geholpen om nieuwe inzichten te creëren en nieuwe invalshoeken te zoeken.

Test report: Ik heb een test report gemaakt om de resultaten overzichtelijk tegenover elkaar te zetten.

Mijn uiteindelijke onderzoeksvraag die ik heb geprobeerd te beantwoorde luidt: ‘Hoe kan ik soundscapes effectief gebruiken om een sterk open verhaal over te brengen op de luisteraar?’

 

Creatief proces:

Als feedback op de concept pitch van de leraren en mijn peers kreeg ik voornamelijk te horen dat mijn onderwerp nog vrij breed was. Daarom heb ik besloten om mij eerst te focussen op de combinatie van beeld en geluid.

Als eerste experiment heb ik geëxperimenteerd met de verschillende gevoelens wat één zelfde beeld over kan brengen door te spelen met het geluid. Ik heb vijf verschillende filmpjes gemaakt, ieder met een eigen soundscape.

 

Natuur Test Video 1

Natuur Test Video 2

Natuur Test Video 3

Natuur Test Video 4

Natuur Test Video 5

 

Conclusies experiment #1

Uit de tests die ik heb afgenomen met de respondenten heb ik een aantal conclusies kunnen trekken. De conclusies zijn als volgt:

1. Om geluiden realistische over te laten komen, is het van belang dat de verschillende geluidslevels zorgvuldig op elkaar worden afgestemd. Zo wordt voorkomen dat bepaalde geluiden te luid klinken, wat ervoor kan zorgen dat de geluiden als onrealistische worden ervaren. Video 5 werd dan ook als het minst realistisch ervaren, omdat er een overschot was aan verschillende geluiden en sprake was van een hoog volume.
2. Om soundscapes geloofwaardig te maken, is het belangrijk om gebruik te maken van zoveel mogelijk diegetic sounds. (geluiden afkomstig van en source op het beeld.) De soundscape van video 2 werd als het meest realistisch ervaren, omdat de vele dieren/natuur geluiden goed afkomstig kunnen zijn van de natuur die op de video te zien. De soundscape van video 4 werd, na video 5, als minst realistisch ervaren, omdat er geen regen te herkennen was op het beeld.
3. Het enigszins shakende beeld werd als interessant ervaren, omdat het bijbehorende geluid van voetstappen ook aanwezig was in de soundscape. Om een realistische soundscape te maken moet ik dus ook goed letten op de manier van cameravoering en de bijbehorende geluiden.

Inspiratie

Na feedback te hebben ontvangen door de docenten heb ik de tip gekregen om goed te kijken naar hoe de film industrie gebruik maakt van diegetic sounds. Een film die dit heel mooi weergeeft is de film Baby Driver. (Wright, 2017)

Er zijn een aantal dingen die mij opvielen toen ik keek naar deze film. Bijna alle geluiden zijn diegetic sounds. Zo is de achtergrondmuziek in de film namelijk afkomstig uit de oortjes die de hoofdpersoon gedurende de hele film draagt. Daarnaast zijn de sound effects, bijvoorbeeld pistoolschoten, bijna altijd gesynchroniseerd met de soundtrack. Deze film heeft voor mij het belang van diegetic sounds laten zien, en heeft mij laten zien hoe deze gebruikt kunnen worden om visuele beelden te versterken.

Quentin Tarantino heeft een unieke manier van sound design in zijn films. (StudioBinder, 2020) Diegetic sounds in zijn films zijn vaak erg over-the-top. Deze over-the-top geluiden geven de elementen die je op het beeld ziet veel kracht, mits ze op de juiste momenten worden gebruikt.

Ook heb ik een gesprek met Siebe gehad over mijn werk. Hij liet mij een aantal bronnen zien die te maken hadden met soundscapes en motion graphics. (Fischinger, 2013) (Ruttmann, 2011) Ik vond het interessant hoe de geluiden zijn afgestemd op bewegende vormen, en als het waren een soort verhaal hiermee vertelde.

 

Experiment #2

Als vervolg stap ben ik gaan kijk hoe ik beeld kan versterken door middel door geluid. Ik ben er nu achter gekomen dat diegestic sound een film echt veel kracht bij kunnen geven, en wou hiermee graag verder experimenteren. Als eerste wou ik graag een normaliter saaie video shot omtoveren tot een spannende achtervolging scene. Zie de scene hieronder:

 

Conclusies experiment #2

In eerste instantie was het de bedoeling dat ik niet met het beeld zelf zou spelen. Aangezien de setting overdag met vrij veel licht was, heb ik besloten om toch een beetje met de hoeveelheid licht te spelen en de scene wat donkerder te maken. Daarnaast heb ik besloten om verschillende elementen toe te voegen, zoals donderslagen en gehijg. Ik heb een aantal conclusies kunnen trekken uit dit experiment:

1. Spanning creëren op door middel van geluid is goed te doen. Als je vooral gebruik maakt van geluiden zoals hartkloppingen, bliksem schichten etc. kun je heel goed de spanning in een scene bepalen.
2. Filmen vanuit een first-person perspectief wordt versterkt als je de juiste diegetic sounds hierbij plaatst, zoals voetstappen en ademhaling.

 

Experiment #3

Daarnaast heb ik ook nog geëxperimenteerd met het framen van bepaalde beelden door middel van geluid. Mijn idee was om bepaalde plekken in Nederland zo weer te geven dat het lijkt alsof het beeld op een hele andere locatie is opgenomen. Dit wou ik doen door middel van close-ups shots en geluiden vanuit die gebieden. Zie de resultaten hieronder:

 

 

Conclusies experiment #3

Ik ben niet heel tevreden met de resultaten. Ik had nog meerdere shots gemaakt, maar kwam er al vrij snel achter dat het toch wel heel lastig was om via deze manieren een goede illusie te creëren. De conclusies die ik uit dit experiment heb gehaald zijn als volgt:

1. Het is moeilijk om ruimtes door middel van close-up shots goed te filmen.
2. Door middel van zeer korte shots is dit misschien wel mogelijk, maar de illusie verdwijnt al snel.

 

Feedback

Ik heb Jelke mijn eerste experiment filmpje voorgelegd. Hij heeft hem twee keer doorlopen. Één keer met beeld en één keer zonder. Jelke vertelde mij dat hij het geluid veel interessanter vond zonder het bijbehorende beeld. Hierdoor kon hij een eigen invullen geven aan het geluid, wat voor hem veel interessanter was. Ik vond dit ook een zeer interessante nieuwe invalshoek en heb besloten om mijn volgende experiment hierop te baseren.

 

Experiment #4

Om met de nieuwe invalshoek te experimenteren, had ik bedacht om te opening scene van Saving Private Ryan (D-Day scene) na te maken, vertaald in een soundscape via Ableton. (Spielberg, 1998) Dit is het resultaat: (werkt het best met een koptelefoon.)

 

Conclusies experiment #4

Ik heb deze soundscape laten horen door een aantal van mijn peers en heb weer een aantal nieuwe conclusies kunnen trekken door dit experiment.

1. Zelfde filmgenres hebben vaak een op elkaar lijkende soundscape. Hierdoor wordt het lastig om individuele scenes/films door middel van soundscapes te herkennen.
2. Verschillende effecten kunnen gebruikt worden om het geluid compleet te veranderen. Zo kun je bijvoorbeeld een onderwatereffect creëren door de hoge frequenties weg te halen.
3. Door te spelen met locaties van het geluid, kun je de ervaring intenser maken.

 

Feedback

Van Rob kreeg ik de feedback op dit experiment dat het voor hem nog het design element miste. Nu was het toch gewoon een soort van nagemaakte scene van een film. Ik moest nog meer kijken of nog echt iets meer kon designen voor de expositie.

 

Expositie

Ik wou eerst voor de expositie verschillende soundscapes creëren voor verschillende filmgenres. Ik heb namelijk onderzoek gedaan naar verschillende genres, en hieruit viel mij op dat de soundscapes voor dezelfde genres altijd overeen komen. Jelke bracht mij echter op andere gedachten, en zei dat ik het beter wat kleiner kan houden. Hij gaf mij als inspiratiebron Biosphere. (Jenssen, 2013) Biosphere is een heel bekend persoon in de abience sound wereld. Mijn idee voor de expositie is om een verhalende soundscape te maken, verteld vanuit een first-person perspectief. Dit verhaal blijft wel vrij open, zodat iedere luisteraar zijn / haar eigen invullen eraan kan geven. Deze soundscape ga ik presenteren met behulp van een koptelefoon en een donkere ruimte. Hierdoor zal de luisteraar echt opgezogen worden in de soundscapes en de totale ervaring beleven.

 

Evaluatie

Ik heb deze afgelopen weken veel geleerd. Deze cursus is heel anders uitgepakt dan ik in eerste instantie gedacht had. Ik heb vooral geleerd dat het tijdens het designen soms beter is om niet teveel te focussen op het eindresultaat. Hierdoor kom je makkelijker tot nieuwe inzichten. Een goede balans hierin vinden vind ik nog wel wat lastiger, wat er voor gezorgd heeft dat ik nog redelijk wat moet doen in de laatste week voor mijn expositie. Ook heb ik soms nog wat moeite met het verwerken van vrij abstracte feedback. Ik ben namelijk iemand die graag een doel voor ogen heeft, voordat ik ergens aan begin. Toch denk ik wel dat ik hier grote stappen in gezet heb tijdens dit project.

 

Bronvermelding

Fischinger, O. [ThatHairyCanadian]. (2013, 29 november). An Optical Poem – produced by Oskar Fischinger 1938 [Videobestand]. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?v=6Xc4g00FFLk

Jenssen, G. [naechancepal]. (2013, 21 november). Biosphere – Substrata [Full Album] [Videobestand]. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?v=xL3MBMim36E

Ruttmann, W. [kenef3]. (2011, 12 mei). Lichtspiel Opus I (1921) – Walther Ruttmann [Videobestand]. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?v=aHZdDmYFZN0&list=PL1Sd_cnuCJt5EAYhsi9YtfKfJELaYM-iM&index=3

Spielberg, Steven (Regisseur). (1998). Saving Private Ryan [Film]. Paramount Pictures.

StudioBinder. (2020, 3 augustus). How Quentin Tarantino Makes Violence So Much Fun — Sound Design for Film [Videobestand]. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?v=3HEo_dYt92A

TED. (2013, 15 juli). Bernie Krause: The voice of the natural world [Videobestand]. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?v=uTbA-mxo858

Wright, Edgar (Regisseur). (2017). Baby Driver [Film]. TriStar Pictures.