Premisse

Elk mens op de wereld is anders, maar toch hebben 7,674 miljard mensen wat met elkaar gemeen, je huid is je identiteit.

Synopsis

Tot in de nerven van je vingertoppen, tot de rimpels in het gezicht, tot de dikke aderen op de handen, de huid zegt veel over een persoon. In mijn project ben ik opzoek gegaan naar hetgeen wat een persoon zo uniek maakt. Wat is dit voor een stuk huid? Van welk lichaamsdeel en vooral wie is het gezicht achter deze veelzeggende huid? Door close-ups zit ik dicht op de huid maar toch moet je een stapje terugzetten om het portret van een persoon te ontdekken. Een nieuwe vorm van portretfotografie is in het leven geblazen.

Omdat de huid op het hele lichaam zit had ik focus op verschillende lichaamsdelen en dat werkte onrustig. Ik wilde namelijk in eerste instantie kijken naar de bijzonderheden van de huid, zoals littekens, aderen of brandwonden, maar dit was erg breed. De vele focusgroepen hebben mij goed gedaan in zoverre dat ik terugging naar de kern van mijn fascinatie en mij ging focussen op het volgende.

Ik vond het interessant om te bekijken hoe de huid in de media op de foto wordt gezet en wat voor een kleuren hieruit ontstaan. Ik heb een collage gemaakt met afbeeldingen uit tijdschriften (Afbeelding 6). Deze collage heeft mij het inzicht gegeven dat de huid op veel verschillende manieren in beeld wordt gebracht. De close-up techniek waarbij je de poriën van dichtbij kunt bekijken en mensen die op het strand liggen worden gefotografeerd.

Om de focus weer terug te krijgen ben ik gaan kijken naar portretfotografe Carla van de Puttelaar die een serie in handen en blote lichamen heeft gefotografeerd (Kahmann Gallery, z.d.) (Afbeelding 7&8). De fotoreeks inspireerde mij om handen met een zwarte achtergrond te fotograferen en met lichtinval bepaalde lichaamsonderdelen te accentueren.

In mijn omgeving heb ik van 10 mensen de handen van binnen en buiten, het gezicht, de zijkanten van het gezicht en het achterhoofd gefotografeerd. Portretfotograaf Thomas Ruff inspireerde mij over de compositie van de modellen. Zonder lach, een strak gezicht (Polman, 2021). Tijdens mijn bezoek aan de expositie van William Rutten heb ik gevraagd of de modellen van tevoren in de make-up zijn gezet. Het antwoord hierop was ‘nee, de modellen mochten komen hoe ze wilden’. Die puurheid wilde ik ook in mijn fotosessie toepassen. Met meer dan 300 geschoten foto’s is elke foto uniek geworden. Waar op de ene hand verfspetters zitten, zit de andere hand met vingers vol met sieraden en dat vind ik juist zo mooi, het op de foto zetten hoe het in het echt ook is. Ik kreeg dan ook reacties; ‘oh maar ik heb mijn haar niet geborsteld, moeten die verfspetters er niet af dan? Misschien was het moment ook wel het beste, ik had hen namelijk niet voorbereid dat zij op de foto werden gezet, dan konden ze die verfspetters ook niet weghalen (Afbeelding 9,10,11,12).

Naast dat ik handen en het gezicht op de foto heb gezet zat ik na te denken over welke elementen een mens zo uniek maken. De navel kwam bij mij naar boven. Weliswaar niet iedereen stond hier voor open en het leverde dan voor mij ook geen genoeg interessant beeld op. Maar helemaal niets mee doen is zonde, dus het is collagewaardig geweest, net als een collage van de lippen (Afbeelding 13&14).

Eenmaal op de computer vond ik de portretten interessant en ben ik gaan kijken naar kleuren. Focus op de lijnen in de handen en rimpels in het gezicht kwamen mooi uit in zwart-wit. Dit experiment gaf de dimensie aan de portretten die het nodig had. Er zaten namelijk zoveel interessante vormen in de afbeeldingen dat dit geaccentueerd moest worden. Om de tekeningen nog meer op te laten vallen heb ik de afbeeldingen in het hoogste contrast gezet (Afbeelding 15 t/m 20).

Om een overzicht te geven van een greep uit mijn meer dan 300 gemaakte foto’s heb ik deze in een overzicht geplaatst en dit leverde door een toevalligheid interessante beelden op. In Indesign wordt een afbeelding bij het plaatsen in een vorm groot gemaakt. Er werden delen van de huid afgebeeld waarvan ik bijna niet kon herkennen welk gedeelte het precies is (Afbeelding 21). De feedback was dan ook dat het onherkenbare erg interessante is en ik hier verder mee moest gaan.

Ik heb een deel van de gezichten uitgeprint en ben naar verschillende collagetechnieken gaan kijken (Afbeelding 22 t/m 31). Door het inzicht van het onherkenbare kregen de afbeeldingen een andere invalshoek. Het ging me ook niet om het verhaal van de persoon, wat hij of zij heeft meegemaakt en de vraag wat hun schoonheidsideaal was deed er dan ook niet meer toe. Zo heb ik vierkante vakken over het gezicht geplaatst en hier close-ups van de huid in geplaatst (Afbeelding 31). Dit met het idee dat al deze vierkanten de persoon vormen die erachter zit. Voor de vierkante vormen heb ik gekozen omdat ik dit contrast in tegenstelling tot de organische vormen van het gezicht bij elkaar vond aansluiten.

De feedback leverde mij op dat dat wat ik deed en de verschillende collagetechnieken wat weg had van het Kubisme. Vervolgens heb ik deskresearch hiernaar gedaan en kwam ik erachter dat collage, een verwarrend perspectief en meerdere standpunten de kenmerken zijn van deze kunststroming. Daarbij komen ook cirkels, driehoeken en vlechtwerk voor (Kletter, z.d.)(Afbeelding 35 t/m 40).

Expo

Hetgeen wat ik op de expo laat zien zijn de zwart-wit portretten die nieuwsgierigheid bij de mensen opwekken (Afbeelding 41). Ik wil dat de mensen bij zichzelf afvragen; ‘huh, hoe zit dit precies?’ en de fysieke indentiteit van de persoon achterhalen. Ik heb ontdekt wat ik nodig heb om deze manier van portretten neer te zetten, namelijk:

• Een foto van het gezicht
• Een foto van de zijkant van het gezicht links
• Een foto van de zijkant van het gezicht rechts
• Een foto van de achterkant van het hoofd

Reflectie

Waar ik eerst van plan was om per persoon de identiteit te ontdekken door kenmerken van het lichaam als brandwonden en littekens op de foto te zetten, ben ik een andere kant opgegaan. Ik merkte dat mijn fascinatie te breed was en ik de focus hierdoor kwijt was. Achteraf gezien hebben deze andere wegen er wel voor gezorgd dat ik focus heb gekregen op een ding en dat is waar het begon, portretfotografie. De inspiratie van verschillende fotografen hebben mij goed geholpen bij mijn proces. Zo kon ik inzien welke elementen ik per fotograaf mee wilde nemen in mijn eigen sessie, bijvoorbeeld de zwarte achtergrond. Dit heeft echt mijn eigen manier van fotograferen gevormd. Ik merkte dat ik weinig neigde naar literatuur en dat ik veel meer bezig was met experimenteren, zoals het maken van verschillende collages. Persoonlijk denk ik dat de literatuur mij in zoverre kan helpen dat ik wellicht andere technieken over fotografie te weten had kunnen komen om de personen in verschillende perspectieven op de foto te zetten. Wat mij goed heeft gedaan is het maken van meer dan 300 foto’s en dat neem ik ook zeker in het vervolg mee. Want je hebt zoveel keuze uit de foto’s dat je veel kunt experimenteren welke beelden het mooiste tot zijn recht komen. Uiteindelijk is hetgeen wat ik wilde bereiken met deze cursus (om ieder een identiteit te geven) zeker gelukt, maar dan op mijn manier. De portretten die nieuwsgierigheid opwekken zeggen genoeg over de fysieke identiteit van de persoon. Kortom, je huid is je identiteit.

Literatuur