2020, een jaar waarin iedereen is wie die is, de samenleving als inclusief gezien wordt en genderdiversiteit slechts een bijzaak is, maar is dat eigenlijk wel zo? Wat is gender eigenlijk? Hoe is het leven voor iemand die buiten de norm valt? Hoe wordt hierop gereageerd en hoe zit het met de representatie in de media?

 

Inleiding

Kinderen krijgen vroeg (soms zelfs voor hun geboorte) te horen wat ze leuk moeten vinden, wat hun lievelingskleuren zijn en waar hun interesses liggen.

 “Als kind word je al heel snel geconditioneerd om in een bepaald denkpatroon te passen” – Valentijn de Hingh (VPRO, 2012) 

Genderidentiteit, mijn oorspronkelijke onderwerp, koos ik naar aanleiding van het nieuws. Er was namelijk voor het eerst een non-binair karakter op de Nederlandse televisie, in de serie SpangaS. Hier vonden veel mensen iets van, het riep vooral negatieve reacties op (NOS, 2020). Ik was erg verrast door deze kwalijke reacties. Ik vind dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn.

Context, Scope & definitie

Ik wilde iets maken wat de scheidingslijn tussen man en vrouw zou doen vervagen, maar al snel voelde ik dat dat te breed was. Ik vroeg mezelf af wat ik eigenlijk wilde overbrengen en kwam tot de conclusie dat ik voor mensen die buiten de verwachtingen van de maatschappij vallen, wil opkomen.

Ik wil mijn stem laten horen, mensen aan het denken zetten en vooral een gesprek op gang brengen.

Aangezien tieners erachter komen wie ze zijn als ze zich hormonaal ontwikkelen en zich dan bewust worden van hun genderidentiteit (makers van morgen, 2017), heb ik voor tieners als doelgroep gekozen.

 

Mijn hoofdvraag luidt als volgt:

‘Hoe kan ik genderdiversiteit tot een gespreksonderwerp maken onder tieners?’

Hiervoor heb ik drie deelvragen geformuleerd:

• Wat is gender?
• Wat houdt genderdiversiteit in?
• Wat vinden tieners interessant?

 

Methode & Aanpak

Ik heb onderzoek gedaan door middel van interviews, deskresearch, literature study, pitch en gedurende het project vraag ik peers om feedback (HAN, z.d).

Ik heb documentaires bekeken, ben naar een foto-expositie geweest, heb een boek gelezen, podcasts geluisterd en ben met mensen in gesprek gegaan over hoe zij tot de conclusie zijn gekomen dat ze “anders” zijn.

Ik heb iedereen in mijn omgeving gevraagd of ze mensen kenden die zich niet identificeren met hun geboortegender. Van hun heb ik contactgegevens gekregen van Kai, Ted, Morgan en Elizabeth. Daan kende ik zelf van mijn basisschool.

Gender gaat over “mannelijkheid” en “vrouwelijkheid”. Het gaat over ideeën en verwachtingen (Iedereen is anders, z.d). Zowel de vraag wat gender is als de andere deelvragen heb ik aan iedereen gesteld die ik geïnterviewd heb.

Ik wilde iets creëren waardoor tieners met elkaar in gesprek gaan over dit onderwerp. Ik ben met Liset, een docent van tieners, in gesprek gegaan om meer achter de beweegredenen en interesses te komen van tieners. Uit dit gesprek bleek dat tieners graag op schoolreisje gaan, serieus genomen willen worden en vaak denken dat ze al volwassen zijn. Ik besloot iets te maken waar ze samen, als klas naartoe kunnen gaan. Jongeren zijn namelijk constant op zoek naar verbinding met leeftijdsgenoten. Samen iets ondernemen is een essentieel aspect van hun identiteitsvorming (Kessels, 2020).

Ik ben voor een serieuze, volwassen tone of voice gegaan. Uit het gesprek met Liset bleek dat de kinderen die in haar klas zitten zichzelf erg volwassen voelen. Met mijn eindproduct speel ik hierop in.

 

Uitvoering & experimenten

 Ter ondersteuning van de pitch heb ik posters gemaakt, waarvan ik de rechter eventueel in scholen wilde hangen ter promotie van een bijeenkomst waarin gepraat zou worden over gender.

 

 

Ik heb een GIF gemaakt, omdat ik van plan was een animatie te maken voor tieners. Ik wilde in deze animatie tieners informeren over de diverse genders, maar kwam erachter dat dit al vaak gedaan is. Ik merkte zelf ook dat ik het verhaal van de geïnterviewden niet kwijt kon in een animatie.

 

[aesop_image img=”https://cmdstudio.nl/studio-sem-08a-20/wp-content/uploads/sites/8/2020/10/Naamloos-1.gif” panorama=”off” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” caption=”GIF, gender (Nienke, Vos” captionposition=”left” revealfx=”inplace” overlay_revealfx=”inplace”]

Ik kwam daarna op het idee om een gedichtenbundel te maken voor tieners, waarvoor ik een aantal gedichten heb geschreven. Ik kwam tot de conclusie dat dit niet de beste manier is om tieners te laten praten met elkaar. 

 

Ik heb mezelf als man gefotografeerd. Hiervoor heb ik onderzoekend gekeken naar wat ik koppel aan mannenkleding. Ik schrok van het eindresultaat, omdat ik mezelf niet herkende in de beelden en me hier niet prettig bij voelde. 

Voor de interviews heb ik een art-direction moodboard gemaakt. Ik heb gekozen om iedereen te interviewen op de plek waar ze zich het meest op hun gemak voelen (Baarda, Hulst, 2017).

 

Tijdens de prototyping les heb ik enkele kettingen gemaakt, waarmee mensen duidelijk kunnen aangeven hoe ze aangesproken willen worden.

In mijn dummy heb ik foto’s geplaatst die ik mooi vind, ter inspiratie.

 

 

 

 

 

 

Uit de interviews is gebleken dat iedereen last had van “genderdysforie”, dit houdt in dat je een diep gevoel van onbehagen hebt over het geslacht waarmee je geboren bent. Je geslacht en je genderidentiteit komen niet overeen (Lentis, 2017). Ze krijgen veel vragen over wat er in hun broek zit en naar de wc gaan in openbare ruimtes is voor sommigen een dagelijkse worsteling. Eén van de geïnterviewden drinkt overdag niet omdat hij niet naar een openbaar toilet durft, bang om lastiggevallen te worden. Dit toont aan dat er nog heel wat veranderd moet worden in de maatschappij.

Toen ik de foto’s aan anderen liet zien, was iedereen benieuwd naar de achterliggende verhalen. Daarom heb ik besloten om foto & video samen te voegen en dit tentoon te stellen, om allereerst te laten zien dat iedereen mens is met zijn dagelijkse worstelingen.

Ik wilde een tentoonstelling maken met Augmented Reality (NU, 2017), maar door de feedback van de docenten, kwam ik erachter dat dat veel tijd kost en slechte kwaliteit zal hebben. 

[aesop_image img=”https://cmdstudio.nl/studio-sem-08a-20/wp-content/uploads/sites/8/2020/10/fotos.gif” panorama=”off” align=”center” lightbox=”on” captionsrc=”custom” caption=”GIF van de mensen die ik tot nu toe geïnterviewd heb (Nienke Vos)” captionposition=”left” revealfx=”inplace” overlay_revealfx=”inplace”]

 

Evaluatie & conclusie

Terugblikkend op dit project, merk ik dat ik meer lef getoond heb dan ik van mezelf verwacht had, omdat ik mensen heb benaderd die ik niet kende, over een onderwerp wat voor mij niet bekend is. Ik hoop dat ik met mijn werk tieners informeer en aan het denken zet, om te komen tot een veiligere omgeving voor iedereen die worstelt met zijn genderidentiteit. 

De toekomst van…

Ik ben erachter gekomen dat er aandacht besteed wordt aan genderdiversiteit, maar dat dat nog lang niet genoeg is. Het zou voor iedereen die ik geïnterviewd heb, makkelijker geweest zijn om uit de kast te komen als er meer aandacht hiervoor zou zijn op scholen, en in de media.  

Mijn conclusie is dat er nóg meer aandacht besteed moet worden aan het informeren van mensen. Het doel is mensen een beetje af te laten gaan van het starre hokjes denken. 

Ik adviseer iedereen om mensen te informeren over genderdiversiteit, voor elkaar op te komen als je ziet dat iemand lastiggevallen wordt op straat. Bovendien moeten er meer gender neutrale toiletten komen in openbare ruimtes. 

We moeten met elkaar een omgeving creëren waarin tieners en volwassenen kunnen aangeven dat ze anders zijn, eigenlijk moeten we er niet eens meer van opkijken als iemand uit de kast komt. 

 

Bronnenlijst

Baarda, B., & Hulst, M. (2017). Basisboek Interviewen (4de editie). Noordhoff Uitgevers B.V.

HAN. (z.d.). CMD Methods Pack – find a combination of research methods that suit your needs. cmdmethods.nl. Geraadpleegd 20 oktober 2020, van https://cmdmethods.nl

Iedereen is anders. (z.d.). Wat is gender? iedereen is anders.nl. Geraadpleegd 9 oktober 2020, van https://iedereenisanders.nl/ontdek-leer/gender/wat-gender

Kessels, M. (2020, 7 februari). Waarom is TikTok zo razend populair onder jongeren? Frankwatching. https://www.frankwatching.com/archive/2019/08/27/tiktok-app-succes-tieners-populair/

Lentis. (2017, 17 oktober). Genderdysforie. Lentis GGZ Groningen – Specialistische en basis GGZ. https://www.lentis.nl/probleem/genderdysforie/

Makers van morgen. (2017, 3 november). N for Neutral [Video]. 2Doc.nl. https://www.2doc.nl/documentaires/series/makers-van-morgen/2017/n-for-neutral.html

NU.nl. (2019, 10 december). Wat is augmented reality en waar blijven de betaalbare AR-brillen? NU – Het laatste nieuws het eerst op NU.nl. https://www.nu.nl/tech-achtergrond/6016372/wat-is-augmented-reality-en-waar-blijven-de-betaalbare-ar-brillen.html

NOS. (2020, 31 augustus). Na kritiek op non-binair personage Spangas: “Er is nog een lange weg te gaan”. https://nos.nl/artikel/2346167-na-kritiek-op-non-binair-personage-spangas-er-is-nog-een-lange-weg-te-gaan.html

NPO 3. (2019, 9 oktober). Indiase transcultuur met Valentijn de Hingh | Halfgoden | 3LAB DOCU [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=ThrW7zf21K0

Pride Nijmegen. (z.d.). Foto-expositie Adult Alternative 4 sept t/m 4 okt 2020. Pride Photo Nijmegen. Geraadpleegd 21 oktober 2020, van https://pridenijmegen.nl/evenement/foto-expositie-adult-alternative/

VPRO. (2012, 4 mei). Valentijn de Hingh – 24 uur met… https://www.vpro.nl/speel%7EVPWON_1176489%7Evalentijn-de-hingh-24-uur-met%7E.html

 

Dankwoord

Bij deze wil ik mijn collega’s van Foto Verweij bedanken voor het lenen van apparatuur, Liset voor alle kennis van de kinderen uit haar klas, Caro en Juri voor de motiverende feedback. 

In het bijzonder wil ik Morgan, Daan, Ted, Kai en Elizabeth bedanken. Ik heb zoveel bewondering voor ze. Ik ben enorm blij en voel me rijk dat ik jullie heb mogen interviewen en leren kennen. 

Foto’s van Elizabeth ontbreken, omdat ik haar vrijdag ga interviewen

 

Gender diversity is being addressed, but that is not enough. Based on the interviews it became clear that paying more attention during education to gender diversity would’ve made it easier to come out.

I advise schools to pay more attention about gender diversity. This would create better understanding. People have to stand up for each other. In addition, there should be more gender-neutral toilets in public areas. We have to create an environment together in which teens and adults can indicate that they are different, we shouldn’t even be surprised when someone comes out.

With my interviews I hope I contributed to greater acceptance.