Inleiding: Aanleiding tot onderwerp en theorie.

Thuis heb ik een grote verzameling met Amerikaanse stripboeken (hierna naar verwezen als comics) en die lees ik graag. Wel is er een ondertoon merkbaar die mij niet altijd geruststeld. Ik lees graag feminocentrische verhaallijnen, die dus gericht zijn op vrouwen. Denk hierbij aan She-Hulk, Captain Marvel of Batgirl. De meeste verhalen in comics die over vrouwen gaan zijn prima, maar als je ze onder een vergrootglas legt beginnen problemen zichtbaar te worden. Comics zijn al sinds hun start in de vorige eeuw vrouwonvriendelijk. Eerst kopiëerden ze andere media met de vrouw in de hoge toren verhalen. De vrouw moet gered worden omdat ze niet weerbaar is.

Figuur 1: Gwen Stacy, de minnares van Spider-Man. sterft wanneer ze van een gebouw geworpen wordt. Spider-man, Marvel Comics.

Toen tekenstijlen ontwikkelden en er minder stigma kwam op het tonen van bloot en seks werden ook minder gunstige afbeeldingen getekend van de vrouwelijke personages in comics. Deze zijn bijvoorbeeld goed gedocumenteerd in de blog The Hawkeye Initiative. Hierin maakt de Tumblr gemeenschap feministische opvattingen van prenten waarop comicvrouwen promiscue en onrealistisch sexy worden afgebeeld.

Figuur 2: The Hawkeye Initiative toont mannelijke superhelden in even ongemakkelijke en onrealistische poses als de vrouwen normaal staan afgebeeld. X-Men, Marvel Comics. The Hawkeye Initiatve, Tumblr.

Tegenwoordig komen grote titels van Marvel Comics en DC Comics (de frontrunners in de comicwereld) niet weg met dit soort verhalen en striptekeningen, maar de vrouwonvriendelijkheid is nog zeker te merken. Superheldinnen zijn vaak niet hun eigen persoon maar een vrouwelijke variant van hun mannelijke (in alle gevallen bekendere) counterpart. She-Hulk komt van Hulk, Batgirl komt van Batman, Supergirl is het nichtje van Superman. Mochten heldinnen toch hun eigen persoon zijn dan lijkt hun gedrag op de mannen. Ze lijken soldaatje te spelen, zijn agressief en gespierd en verwoesten veel. Zo lijken ze (in mijn ogen) toch afstand te doen van hun geslacht, ze nemen met de wereld redden vaak de masculiene optie, in plaats van dat ze hun vrouwelijkheid omarmen en vrouwelijkheid gebruiken om het probleem aan te gaan. Het helpt ook niet dat de comicswereld voornamelijk mannelijke schrijvers heeft, wat ook betekent dat vrouwen vaak door mannen geschreven worden. Dit mannelijk schrijversperspectief biedt geen inzicht in wat een vrouw werkelijk denkt of doet. Ik ben geen vrouw, maar identificeer mij meer met vrouwen en hun doen en denken. Daarom is het vaak lastig om een blik te krijgen op “echte vrouwelijke superhelden”.

Om samen te vatten: vrouwen worden al sinds het begin van comics niet al te best behandeld. Tegenwoordig zijn ze zelf niet meer de sidekick of lover, maar lijken ze als personage te veel op mannen, dit komt onder andere doordat hun schrijvers vaak man zijn.

Ik wil hier comic-analfabeten over inlichten. Tijdens mijn Seminar wil ik een expo presenteren waarin deze personages rond de tafel een gesprek met elkaar hebben over feminisme en sexisme. Dit is zwaar geïnspireerd op The Refrigerator Monologues van Catherynne M. Valente. Dit fictieboek is weer geïnspireerd op de Women in Refrigerators beweging die illustreert dat vrouwen in comics als objecten behandelt worden en niet als individuën.

 

Dit onderwerp is relevant voor mij omdat het voor mij een gelegenheid stelt te onderzoeken hoe ik wel vrouwelijke personages in comics zou willen zien. Het onderwerp is maatschappelijk relevant omdat het ogen opent voor mensen die niet bekend zijn met het seximse binnen comics. Verder zet het anderen aan het denken over hoe vrouwen worden afgebeeld in de media en of dit met hun verwachtingen overeenkomt.

Dit onderwerp past binnen de opdracht omdat het zowel design contextueel is als naar het grotere maatschappelijke plaatje kijkt. Ik ontdek welke designkeuzes comicsschrijvers en tekenaars hebben genomen en vorm hier ook eigen keuzes in wanneer ik de personages in het debat plaats. Ik ontwikkel mij als CMD’er omdat ik aan de gang ga met echte mensen die ik informeer over hun personages, ik wil het debat omzetten in animaties en deze ook verbeteren aan de hand van feedback. Ik kijk niet alleen hoe ik moet ontwerpen, maar ook wat het bij mensen oproept. Door acteurs eigen input te laten geven krijg ik een co-creatie voor mijn tussenproduct. Ik plaats mijn werk ook in de maatschappelijke context. Daarom is dit onderwerp geschikt voor Studio Seminar.

 

Verdere context en scope.

De scope is vrouwen in comics en hoe schrijvers en tekenaar het gender vrouw vertalen naar de pagina’s. Het kan uitgezoomed worden naar de algehele vrouwonvriendelijkheid waar de media schuldig aan is.

Ik moet de rode draad kunnen vatten van welke sexistische “valkuilen” schrijvers en tekenaars van comics tegenwoordig nog maken. Met behulp van mijn tussenproduct kan ik ontdekken op welke manier vrouwen wel afgebeeld kunnen worden zonder dat ik het als sexistisch ervaar.

 

Methode

Ik ga eerst karakteronderzoek doen en een lijstje opstellen van basisinformatie over enkele vrouwelijke comicspersonages. Ik ga aankomende of volgende week een online filmsessie houden waarin acteurs ieder alleen de basisinformatie van hun personages weten. In deze filmsessie vindt er een debat plaats waarin de personages met elkaar in discussie gaan over wat zij vrouwelijkheid vinden en hoe zij vinden dat het bij hun personage verkeerd werd afgebeeld.
Na het filmen van dit product ga ik een animatie samenstellen van de personages die in het debat zitten en haal ik daar de belangrijkste elementen uit die ik persoonlijk belangrijk vindt. De audio van het debat zet ik onder de animatie en zo krijg ik dat de personages tot leven komen. Vervolgens stel ik guidelines op van de veelgemaakte fouten die komen kijken bij hoe vrouwen geschreven en getekend worden en hoe ze in het vervolg wel neergezet kunnen worden. Deze template kan vervolgens vrij gebruikt worden als mensen (in alle media) een vrouw gebruiken als personage. Ik kan verder nog onderzoeken of ik dit template nog kan gebruiken om een visueel presenteerbaar eindproduct kan maken.

Ik ga persona’s van de comicspersonages maken die ik uit kan delen aan de acteurs. Hiernaast wil ik enquetes opstellen en deze door veel mensen laten invullen. Het doel van de enquete is dat ik beter zicht krijg hoe mensen representatie van vrouwen in algemene media ervaren. Ik regel acteurs en informeer ze over hun rol en het doel van het debat, verder laat ik ze vrij om te improviseren over hun personage. Ik monitor het debat tijdens het filmen. De audio van het filmen gebruik ik om animaties te ontwikkelen. Met de animaties en de audio maak ik een filmpje. Deze geldt als guideline voor een template, waarin de do’s en don’t van een vrouwelijk personage schrijven staan.

 

Verwachting

Ik verwacht dat de meeste druk komt op het filmen en de animatie maken. Als die succesvol aflopen zal de rest van mijn product niet lastig worden om voor elkaar te krijgen.

Het eindproduct ligt nog niet vast, dus daar kan ik geen verwachtingen over hebben. Ik wil eerst het tussenexperiment tegemoet gaan en kijken hoe ik het voor het eindproduct kan gebruiken. Ik wil zo niet teveel sturen maar het project mij laten sturen.

 

Verdere relevantie

Mijn onderzoek is relevant omdat er in de media (hollywood, marketing, literatuur) veel vrouwonvriendelijkheid heerst en dit merk je dus ook in comics. Mijn onderzoek pluist uit wat bij comics wel moet en niet moet om een feministisch personage te maken.

 

 

 

Bronnenlijst

 

Kirby, J., & Lee, S. (1991). Spiderman. Marvel Comics.

Lobdel, S., & Moore, J. F. (2018). X-Men: Legionquest. Marvel Comics.

The Hawkeye Initiative, & Balent, J. (2014, 22 mei). The Hawkeye Initiative • From Wizard: The Comics Magazine #34 by Jim… The Hawkeye Initiative. https://thehawkeyeinitiative.tumblr.com/post/86494911181/from-wizard-the-comics-magazine-34-by-jim

Valente, C. M., & Wu, A. (2017). The Refrigerator Monologues. Amsterdam University Press.