“Advertising design, in persuading people to buy things they don’t need, with money they don’t have, in order to impress others who don’t care.” – Victor Papanek

Inleiding

Mijn onderwerp is ontstaan vanuit mijn frustratie rondom de hoeveelheid reclame die wij dagelijks voorgeschoteld krijgen. Reclame is overal om ons heen te vinden: op tv, posters, reclameborden, het internet, banners, noem het maar op. Vooral aan reclame in de buitenruimte kun je amper ontkomen. Op het internet kun je reclame uitschakelen door middel van adblockers, in een tijdschrift kun je de pagina omslaan en op tv kun je verder zappen. Maar op straat heb je deze opties niet. We kijken naar deze reclame en worden er ongemerkt door beïnvloedt. Tijdens mijn onderzoek wil ik bewustwording creëren rondom de effecten van reclame. 

Relevantie

Dit onderzoek kan interessant zijn voor onze hele maatschappij. Het kan bewustwording creëren waardoor mensen op een andere manier naar reclames zullen gaan kijken. Misschien ontstaat er zo wel de eerste reclame vrije stad in Nederland. Het kan ook interessant zijn voor ontwerpers met interesse in maatschappelijke vraagstukken. 

Ik vind dit onderzoek belangrijk voor mijn eigen ontwikkeling. Ik krijg de kans om mijn eigen fascinatie negen weken lang op een creatieve manier te onderzoeken. Hierbij is het belangrijk dat ik mijn ontwerp keuzes goed kan onderbouwen. Daarnaast vind ik het interessant dat er ethische dilemma’s aan dit onderwerp verbonden zijn. Hoe ver kan ik gaan? Hoe zou een wereld zonder reclame eruit zien? Is dit überhaupt wel mogelijk? Dit zijn vragen waar ik me nu al veel mee bezig houd en waar ik een visie over probeer te vormen.

Context

re·cla·me (de; v(m); meervoud: reclames)

1 het geheel van middelen die worden ingezet om de verkoop te bevorderen. 

Wat is reclame nou eigenlijk? Reclame is afgeleid van reclamare, dat daartegen roepen of schreeuwen betekend. Het is een communicatiemiddel tussen producent en consument en tussen maker en gebruiker van een bepaald product. Door reclame te maken kan een fabrikant zijn producten dichter bij de consument brengen. Het doel van reclame is simpel: mensen over halen om iets te doen. 

Reclame is een belangrijk onderdeel van de economie. Het geeft een impuls aan het koopgedrag van consumenten. Het is en blijft een belangrijke factor voor het succes van de westerse samenleving. De eerste reclame werd gepubliceerd in 1472. Na de industriële revolutie werd reclame onmisbaar. Bedrijven gingen met elkaar concurreren en hier gebruikten ze reclame voor. Inmiddels is reclame niet meer weg te denken uit onze maatschappij. 

Doordat reclame steeds groter wordt groeit er ook een tegenbeweging. Deze beweging, ook wel “subvertising” genoemd, vecht tegen de overvloed aan reclameboodschappen. Subvertisers halen posters uit bushokjes om ze te vervangen door werk van kunstenaars.

Methode

Om mijn doel te bereiken wil ik de volgende vragen beantwoorden: 

• Wat is de geschiedenis van reclame?
• Wat is de huidige stand van reclame?
• Welke vormen van reclame zijn er?
• Wat zijn de voordelen van reclame? 
• Wat zijn de nadelen van reclame?
• Welke technieken worden er in reclames gebruikt? 
• Zijn mensen zich bewust van reclame?
• Welke tegenbewegingen zijn er?
• Welke ethische dilemma’s zijn er rondom reclames?

Daarnaast wil ik creatief onderzoek doen: 

• Één dag overleven zonder reclame te kijken
• Tellen hoeveel reclames ik op één dag tegenkom 
• De eigenschappen van reclames toetsen
• Bestaande reclames manipuleren

Verwachte resultaat

Aan het eind van mijn onderzoek hoop ik een campagne te hebben opgezet waarmee ik bewustwording kan creëren rondom de beïnvloeding van reclame. Ik wil hierbij gebruik maken van de middelen die de reclamewereld ook gebruikt. 

Bronnen 

Ensie. (2019, 13 augustus). Reclame – de betekenis volgens Wat is dat? https://www.ensie.nl/wat-is-dat/reclame

FreeHand Posts. (2020, 20 januari). The history of advertising. Free Hand. http://freehandadv.com/index.php/2020/01/20/the-history-of-advertising/

IsGeschiedenis. (2020, 9 oktober). Geschiedenis van reclame in Nederland. https://isgeschiedenis.nl/nieuws/geschiedenis-van-reclame-in-nederland

Papanek, V. (2019). Design for the Real World. Thames & Hudson.

van Dale Uitgevers. (2020). Reclame. Van Dale. https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/reclame#.X7d4TS07HoA

VPRO Tegenlicht. (2020, 26 april). Rebellen tegen reclame. VPRO. https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2019-2020/reclame-rebellen.html