Inleiding

De natuur. Groots, wereldomvattend en overal. Toch besteed ik er in mijn dagelijkse doen en laten geen aandacht aan. Maar wat gebeurd er als ik mijn aandacht daar wel op richt? Wat gebeurt er als ik de natuur eens van heel dichtbij bekijk? Wat kom ik tegen? Wat zie ik? Wat leer ik? Deze vragen vormen het beginpunt van mijn onderzoek. Een onderzoek waarbij ik niet allen wil kijken naar wat ik kan zien met mijn ogen, maar ook naar wat ik kan zien als ik mij volledig onderdompel in de wereld van macrofauna. Dit onderzoek zal ik starten bij de kunst van macrofotografie.

 

Projectkader

Binnen het project wil ik door middel van verschillende creatieve hulpmiddelen de wereld van mieren, madeliefjes en vliegenzwammen bekijken, bestuderen en leren begrijpen. Ik zal me dus voornamelijk bezighouden met kleinere organisme die nog wel te zien zijn met het blote oog. Hoewel ik het onderzoek start met de wereld van macrofotografie, zal ik daar al snel vanaf stappen en op andere manieren gaan kijken naar macrofauna.

 

Onderzoeksmethoden

Peer Review: Samen met studiegenoten, docenten en externe experts mijn vorderingen evalueren en bespreken. Wat is een logische volgende stap? Wat moet er nog verbeterd worden? Wat werkt goed en verdiend meer aandacht? Deze vragen zullen een belangrijke rol spelen bij de Peer Reviews. Zo kan ik toewerken naar een sterk concept.

Ideation: Samen met andere (experts, doelgroep) ideeën genereren over het desbetreffende onderwerp. De wildste ideeën zijn welkom.

Sketching: Door veel en snel te schetsen kan ik snel op nieuwe ideeën komen, onderwerpen inzichtelijk maken en het grotere geheel snel en simpel in kaart brengen.

Prototyping: Door het maken van low fidelity prototypes kan ik inzicht krijgen in de uitvoerbaarheid en de effectiviteit van mijn plannen.

Inspiration Wall: Tijdens het project wil ik een digitale Inspiration Wall bijhouden om sterke concepten, mooie beelden en unieke uitwerkingen te verzamelen die als inspiratie kunnen werken voor mijn eigen project.

Mood board: Voordat ik bezig ga met het realiseren van een tussenwerk of een eindwerk wil ik door middel van een Mood board de look en feel in kaart brengen van het desbetreffende product.

Comparison chart: Door verschillende uitwerkingen met elkaar te vergelijken kan ik inzicht krijgen in wat mij wel en niet aanspreekt en het waarom daarvan.

 

Poster

Om de start van het project inzichtelijk te maken heb ik de volgende poster gemaakt:

Poster Ik zie, ik zie wat jij niet ziet

 

Start project

Collage

Ik ben begonnen met het maken van een collage van macrofoto’s die mij aanspreken. Op die manier wilde ik kijken of ik een bepaald thema kon ontdekken dat mij aanspreekt binnen de wereld van de kleine organismen. Uit de collage haal ik drie specifieke elementen die meermaals terugkomen en die ik intrigerend vind, deze elementen zijn:

• Verzadigde kleuren
• Waterdruppels waarin een complete wereld wordt weerspiegelt.
• De grootte van de insecten.

Omdat de foto van de mier mij het meest aansprak ben ik een kort onderzoek gestart naar de maker van de foto. Don Komarechka maakte de foto die de naam ‘Jewels of Summer’ draagt. In zijn blog vertelt hij dat de foto gewoon in zijn achtertuin is geschoten. Het fascineert mij dat er zulke schoonheid te vinden is in een stukje natuur dat gewoon te vinden is in een achtertuin.

 

Fotograveren

Dankzij het inzicht dat ik kreeg na het onderzoek naar Don Komarechka, ben ikzelf de natuur ingegaan om foto’s te schieten van insecten en bloemen. Op 27 april 2021 ben ik naar het Rosarium in Boskoop gegaan. In de warme maanden van het jaar staat het hier vol met rozenstruiken. Helaas waren de rozenstruiken nog niet in bloei. Echter stond er in de hoek 1 struik vol bloemen waar hommels van bloem tot bloem vlogen om nectar uit de bloemen te zuigen. Dit heb ik proberen vast te leggen met mijn camera.

Schetsen en 3D-werk

Ook heb ik een aantal schetsen gemaakt van de hommels en een 3D-modelletje gemaakt van een klein groen spinnetje dat tussen de bloemen verstopt zat .

Afstappen van specialismen & onderzoek naar de kijk op de insectenwereld door andere makers

De foto’s, de schetsen en het 3D-modelletje leidden echter niet tot nieuwe inzichten of het vinden van een nieuwe invalshoek. Ik stelde mezelf de vraag: “Wat kan ik nu met deze data?” Docent Jelke begreep waarom ik vastliep, mijn invalshoek was te complex. Macrofotografie is een specialismen binnen de fotografie dat veel oefening en tijd vergt. Tijd die we voor dit project niet hebben. Hij raadde mij dan ook aan om te onderzoeken hoe andere makers naar de wereld van insecten kijken. Als voorbeeld gaf hij Godfried Bomans, de schrijver van het boek ‘Erik of het kleine insectenboek’.

Erik of het kleine insectenboek

Ik besloot de film te gaan kijken om een idee te krijgen van het verhaal. Na het zien van de film had ik beelden in mijn hoofd van beroepen gecombineerd met insecten. Ik ben deze beelden gaan tekenen in mijn dummy. Dat zag er als volgt uit:

Nou was ik voornamelijk geïnteresseerd in de visie van de schrijver en minder in de visuele uitwerking van de regisseur van de film. Daarom ben ik naar deze informatie opzoek gegaan. Ik vond een artikel genaamd ‘5 subtiele levenslessen uit Godfried Bomans klassieker Erik of het kleine insectenboek’ (Paradijsvogels Magazine, 2019). Deze 5 levenslessen geven een indruk van de visie van Godfried Bomans. De 5 levenslessen zijn:

1. “Houd altijd vertrouwen in jezelf”(Paradijsvogels Magazine, 2019). In het verhaal wordt dit uitgebeeld door het dilemma van de insecten of ze moeten vertrouwen op hun instinct of op het boekje van Erik (Solms’ beknopte natuurlijke historie).
2. “Je wordt pas echt gelukkig als je je realiseert dat het leven betrekkelijk is” (Paradijsvogels Magazine, 2019). Dit is misschien wel de grondslag van het verhaal. Godfried Bomans gebruikte hiervoor de uitspraak van Leonardo da Vinci: “Wij zijn alle ballingen, levend binnen de lijsten van een vreemd schilderij. Wie dit weet, leeft groot. De overige zijn insecten.
3. “Geld en aardse goederen zijn niet alles” (Paradijsvogels Magazine, 2019). Het boek eindigt met de zin: Vaart allen wel, houd altijd de lijst in het oog – en bekommert u niet té zeer om honing.
4. “Bekommer je ook om anderen en jouw omgeving” (Paradijsvogels Magazine, 2019). Als het ware wil de Godfried Bomans ons hiermee een spiegel voorhouden. Wij, als mensen, zouden ons soms te veel met onszelf bezig houden en te weinig met anderen.
5. “Blijf je verwonderen” (Paradijsvogels Magazine, 2019). Hiermee wil Godfried Bomans ons zeggen dat je door te verwonderen je kan blijven leren en je wereld kan verruimen.

Het woord ‘instinct’ sprak mij erg aan dus daar heb ik een woordweb van gemaakt.

Wat mij opviel aan het woordweb, is dat ik uitkwam op alle menselijke zintuigelijke waarnemingen. Hoewel ik naar mijn idee een interessant gegeven in handen had, besloot ik het toch even te parkeren, omdat ik inmiddels ook een filmpje had gevonden waarin Wouter van Dieren een vergelijking maakt tussen Erik of het kleine insectenboek en Alice in Wonderland (De Waal, 2013). Omdat docent Jelke ook al had gesproken over Alice in Wonderland, besloot ik ook deze film te kijken en onderzoek te doen naar de schrijver. Op deze manier hoop ik een bepaald thema te ontdekken die in beide films een rol spelen.

Alice in Wonderland

Ik kwam er tijdens mijn onderzoek achter dat de live action versie van Alice in Wonderland (die ik gezien had) niet helemaal overeen kwam met het boek van Lewis Carroll (of eigenlijk Charles Ludwig Dodgeson). Daarom heb ik ook de animatie uit 1951 bekeken. Deze leek meer overeen te komen met het boek. Lewis Carroll bleek een hele andere insteek te hebben gehad met zijn boek dan Godfried Bomans. Alice in Wonderland is ontstaan als een geïmproviseerd verhaaltje dat Carroll vertelde aan de zusjes Lidell tijdens een roeitochtje. Later heeft hij het verhaaltje uitgewerkt in een boek waarin de middelste zus, Alice, de hoofdrol vertolkte. In het verhaal maakte hij voornamelijk gebruik van nonsense uit een soort verzet tegen alle kinderverhaaltjes waar een moraal in zit.

Ik vind de kijk van Carroll erg interessant, maar het had weinig te maken met mijn project. Daarom besloot ik naar een ander element te kijken uit het verhaal. De rups Absolem. De rups verandert in het verhaal in een vlinder op het moment dat Alice haar rol als held vervult. Dit gebeurde ook in Erik of het kleine insectenboek. Deze metafoor intrigeerde mij.

 

Onderzoeksmethode ???

Nu ik naar beide verhalen en hun schrijvers onderzoek had verricht, kwamen de volgende elementen naar voren: De mens die afdaalt naar de wereld van microfauna, schriftelijke verhalen en rupsen die veranderen in vlinders. Ik was nieuwsgierig naar wat er zou gebeuren als de mens niet kleiner werd, maar een insect juist groter. Om die nieuwgierigheid te beantwoorden bedacht ik wat ik allemaal zou vertellen tegen een rups als hij zou zijn getransformeerd tot een menselijke grootte en de mogelijkheid bezat te praten en te begrijpen als een mens. Het volgende kwam naar voren uit deze brainstormsessie:

Na al deze punten te hebben opgeschreven verzon ik vier verhaaltjes tussen een rups en een mens.

Verhaal 1

Verhaal 2

Verhaal 3

Verhaal 4

 

Toen ik mijn onderzoek van de afgelopen dagen besprak met docent Rob vroeg hij mij: “Je bent dus geïntrigeerd door de metamorfoses?!” Ik had hier eerder niet op deze manier naar gekeken, maar ik besefte mij dat dit wel het geval was. Daarom zou ik een aantal metamorfoses vanuit het dierenrijk bestuderen en in kaart brengen.

 

 

 

Bronnen

Paradijsvogels Magazine. (2019). 5 subtiele levenslessen uit Godfried Bomans klassieker Erik of het kleine insectenboek. Geraadpleegd van https://www.paradijsvogelsmagazine.nl/vijf-subtiele-levenslessen-uit-godfried-bomans-klassieker-erik-of-het-klein-insectenboek/

De Waal, J. [Digibieb]. (2013, 30 oktober). Nederland leest 2013 promo

. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=sUwquHnikRY&t=19s